برابریابی ساخت های دستوری در ترجمه عربی: عنوان مقاله : چالش برابریابی برخی ساخت‌های دستوری در تعریب بر اساس نظریه تغییرات صوری کتفورد
برای دانلود فایل اصلی مقاله اینجا کلیک کنید
نویسنده
قادر پریز email
استادیار زبان و ادبیات عربی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
چکیده
معادل‌یابی به معنای یافتن واژگان، قالب‌های بیانی و نقش‌های دستوری مأنوس در زبان مقصد برای واژه‌ها و ساخت‌های دستوری جمله‌های متن مبدأ است. نظر به اهمیت این مسئله، مقاله حاضر با دقت در معادل‌یابی برای برخی نقش‌های دستوری از جمله ساخت‌هایی که متمم در آن‌ها به‌کار رفته‌است، می‌کوشد تا چالش‌ها و تفاوت‌ها را در ترجمه از فارسی به عربی بررسی کند و مشکلات را نشان دهد. در این راستا، اغلب مثال‌ها از دو رمان کلاسیک فارسی، یعنی مدیر مدرسه از جلال آل احمد و چشم‌هایش از بزرگ علوی انتخاب شده‌است که می‌توان گفت از مصادیق زبان معیار به شمار می‌آیند. این مقاله با روش توصیفی ـ تحلیلی بر آن است تا فرایند ترجمه، معادل‌یابی دستوری و تغییر بیان را بر اساس نظریه تغییرات صوری کتفورد بررسی نماید و بر اساس داده‌ها به این نتیجه می‌رسد که مترجم نباید به دنبال یافتن نقش دستوری مشابه در زبان مقصد باشد، بلکه باید یک رابطه معنایی را بین دو یا چند واژه در جمله فارسی تشخیص دهد، سپس به دنبال همان رابطه معنایی میان واژه‌ها در زبان عربی بگردد که نظریه کتفورد نیز همین تفاوت نقش‌های دستوری را تأیید می‌کند.
کلیدواژه‌ها
برابریابی؛ تعریب؛ ساخت دستوری؛ نظریه کتفورد
برابریابی ساخت های دستوری در ترجمه عربی
مراجع
آل احمد، جلال. (۱۳۸۸). مدیر مدرسه. چ۱٫ تهران: نقش نگین.
انوری، حسن و حسن احمدی گیوی. (۱۳۸۵). دستور زبان فارسی دو. چ۱٫ تهران: فاطمی.
خزایی‌فر، علی. (۱۳۸۹). ترجمه متون ادبی. چ ۸٫ تهران: سمت.
دُلیل، ژان. (۱۳۸۱). تحلیل کلام، روشی برای ترجمه. ترجمه اسماعیل فقیه. چ ۲٫ تهران: رهنما.
زرکوب، منصوره و عاطفه صدیقی. (۱۳۹۲). «تعدیل و تغییر در ترجمه، چالش‌ها و راهکارها با تکیه بر ترجمه کتاب الترجمه و أدواتها». پژوهش‌های ترجمه در زبان و ادبیات عربی. د ۳٫ ش ۸٫ صص ۳۵ـ۴۳٫
صلح‌جو، علی. (۱۳۷۷). گفتمان و ترجمه. تهران: نشر مرکز.
طهماسبی، عدنان و علاء نقی‌زاده. (۱۳۹۰). ورشه التعریب. تهران: مؤسسه انتشارات دانشگاه تهران.
طهماسبی، عدنان، و صدیقه جعفری. (۱۳۹۳). «جستاری در ترجمه از عربی به فارسی با تکیه بر فرایند معادل‌یابی معنوی (بررسی رمان السکریه)». پژوهش‌های ترجمه در زبان و ادبیات عربی. د ۴٫ ش ۱۰٫ صص ۹۷ـ۱۱۸٫
علوی، بزرگ. (۱۳۶۳). چشم‌هایش. تهران: نگاه.
لطفی‌پور ساعدی، کاظم. (۱۳۷۱). درآمدی به روش و اصول ترجمه. تهران: نشر دانشگاهی.
ناظمیان، رضا. (۱۳۹۰). ترجمه متون مطبوعاتی. تهران: سخن.
نیومارک، پیتر. (۱۳۸۶). دوره آموزش فنون ترجمه. ترجمه منصور فهیم و سعید سبزیان. چ ۲٫ تهران: رهنما.
وحیدیان کامیار، تقی و غلامرضا عمرانی. (۱۳۹۰). دستور زبان فارسی یک. چ ۱۳٫ تهران: سمت.
ولی‌پور، واله. (۱۳۸۲). «بررسی نظریات معادل‌یابی در ترجمه».متن‌پژوهی ادبی. د ۷٫ ش ۱۸٫ صص ۲۱۶ـ۲۲۷٫