اعراب تقدیری چیست ؟
کلماتی معربی که اعراب تقدیری دارند، عبارتند از :
۱) اسم مقصور ۲) اسم منقوص ۳) مضاف به ضمیر «ی»
۱- اسم مقصور: به اسمی های که آخرین حرف آن ها ( الف مقصوره «ا – ى» ) باشد، «اسم مقصور» می گویند . اسمهای مقصور در هر سه حالت ( رفع، نصب و جرّ)، « اعراب تقدیری » د ارند .
مثال : رفع : جاءَ الْفَتَى ( فاعل و تقدیراً مرفوع ) « اعراب تقدیری »
نصب : رَأَیْتُ الْفَتَى (مفعول به و تقدیراً منصوب ) « اعراب تقدیری »
جرّ : سَمِعْتُ مِنَ الْفَتَى ( مجرور به حرف جرّ و تقدیراً مجرور ) « اعراب تقدیری »
نکته : هر گاه اسم مقصور بدون( ال) باشد در هر سه حالت (رفع و نصب و جرّ) الف مقصوره ى آن حذف می شود و به جای آن تنوین نصب ( ـًـ ) قرار می گیرد .
مثال: رفع : جاءَ فَتَىً . ( فاعل و تقدیراً مرفوع ) « اعراب تقدیری »
نصب : رَأَیْتُ فَتَىً . ( مفعول به و تقدیراٌ منصوب ) « اعراب تقدیری »
جرّ : سَمِعْتُ مِنَ فَتَىً . ( مجرور به حرف جرّ و تقدیراً مجرور ) « اعراب تقدیری »
۲- اسم منقوص : به اسمی های که به حرف «ی» ماقبل مکسور ختم می شوند «اسم منقوص» می گویند . اسمهای منقوص در حالت ( رفع و جرّ) دارای « اعراب تقدیری » و در حالت ( نصب ) دارای « اعراب ظاهری » هستند .
مثال : رفع : جاءَ الْقاضِی . ( فاعل و تقدیراً مرفوع ) « اعراب تقدیری »
نصب : رَأَیْتُ الْقاضِیَ . ( مفعول به و منصوب به فتحه ) « اعراب ظاهری »
جرّ : سَمِعْتُ مِنَ الْقاضِی . ( مجرور به حرف جرّ و تقدیراً مجرور ) « اعراب تقدیری »
نکته : هر گاه اسم منقوص بدون( ال) باشد ، در حالت (رفع و جر) حرف«ی» حذف می شود و به جای آن تنوین جر ( ـٍٍـ ) قرار می گیرد و اعرابش تقدیری است. ولی در حالت( نصب) حرف«ی» آن حذف نمی شود و اعرابش ظاهری می باشد .
مثال : رفع : جاءَ قاضٍ . ( فاعل و تقدیراً مرفوع ) « اعراب تقدیری »
نصب : رَأَیْتُ قاضِیاً . ( مفعول به و منصوب به تنوین نصب ) « اعراب ظاهری »
جرّ : سَمِعْتُ مِنْ قاضٍ . ( مجرور به حرف جرّ و تقدیراً مجرور ) « اعراب تقدیری »
۳- اسم مضاف به ضمیر «ی» : هر اسمی که به ضمیر متّصل «ی» اضافه شود ، در هر سه حالت ( رفع و نصب و جرّ ) دارای « اعراب تقدیری » است .
مثال : رفع : جاءَ مُعَلِّمِی . ( فاعل و تقدیراً مرفوع ) « اعراب تقدیری »
نصب : رَأَیْتُ مُعَلِّمِی . ( مفعول به و تقدیراً منصوب) « اعراب تقدیری »
جرّ : سَلَّمْتُ عَلَى مُعَلِّمِی . ( مجرور به حرف جرّ و تقدیراً مجرور ) « اعراب تقدیری »
اعراب تقدیری چیست ؟
همچنین بخوانید : انواع اعراب در عربی