معرفی رشته قرآن کاوی رایانشی دوره ارشد + دانلود سرفصل مصوب
برای دانلود سرفصل اینجا کلیک کنید
1- تعریف:
امروزه با کشف روزافزون معانی و مفاهیم جدید قرآن کریم و پی بردن به جنبههای جدیدی از اعجاز این کتاب آسمانی و همچنین ارائه روشهای هوشمند مبتنی بر متنکاوی و تشخیص الگو، نیاز به رشتهای است که بتواند پاسخگوی کشف نظم موجود در قرآن و روابط میان الفاظ و مفاهیم آنها از طریق روشهای فوقالذکر باشد. قرآنکاوی رایانشی رشتهای است که به بحث پیرامون کاوش، استخراج و پردازش واژهها و مفاهیم قرآنی و روابط میان آنها با استفاده از روشها و الگوریتمهای دادهکاوی، رمزنگاری، کشف الگو و … میپردازد.
2- دلیل نامگذاری رشته به قرآنکاوی رایانشی:
با توجه به حوزههای تحت پوشش این رشته در پردازش خودکار قرآن از قبیل متنکاوی، دادهکاوی، استخراج الگوهای متنی، رمزگذاری و …، به نظر میرسد عبارت “قرآنکاوی” واژهای است که جامع تمام این حوزههای تخصصی میباشد. از طرفی چون وسیله انجام این پردازشهای خودکار، عموما ابزارهای رایانهای است، عبارت “رایانشی” نیز به خوبی این مقصود را میرساند.
3- هدف:
هدف از ایجاد این رشته تربیت افراد لایق، متعهد و کاردان میباشد که بتوانند بر مبنای علم قرآنکاوی رایانشی و متون مرتبط با آن و در اثر آشنایی با روشهای پیشرفته تحقیق در علوم، مهارت علمی و عملی لازم را به گونهای کسب کنند که بخوبی بتوانند به تعلیم در این رشته بپردازند و در جهت پیشبرد مرزهای دانش و کمک به ایجاد روح علمی در جامعه گام بردارند. از جمله اهداف کاربردی این رشته میتوان به موارد ذیل اشاره کرد:
1- ایجاد واسطهای کاربری مناسب برای جستجو و پردازش واژهها، عبارات و مفاهیم قرآنی
2- بهبود روشها و الگوریتمهای دادهکاوی و متنکاوی به منظور آنالیز و کمیسازی دادههای متنی و مفهومی قرآن
3- ایجاد نمودارها، جداول و تصاویر از روابط میان واژهها، الفاظ و عبارات قرآنی به منظور بررسیهای آماری
4- ایجاد شبکههای ارتباط واژگانی قرآن به منظور کشف روابط قطعی و احتمالاتی میان مفاهیم قرآنی برای ایجاد هستانشناسی قرآن
5- بهبود و بکارگیری روشها و الگوریتمهای کشف الگو جهت کشف الگوهای تکرار، وزن و … در قرآن
6- بکارگیری روشها و الگوریتمهای رمزنگاری برای رمزگذاری بر روی واژهها و الفاظ قرآنی و روابط میان آنها
7- ایجاد یک پیکره متنی جامع از قرآن جهت استفاده در تحلیلهای صرفی، نحوی، مفهومی و …
8- ایجاد ابزارهایی برای پردازش سایر متون عربی و مقایسه ویژگیهای آن با قرآن جهت کشف ویژگیهای ممیزه قرآن
4- ضرورت و اهمیت:
در سالهای اخیر با گسترش رشتههایی مانند زبانشناسی رایانشی و پردازش زبان طبیعی عربی در بسیاری از دانشگاههای معتیر دنیا مانند استنفورد و کلمبیا و توجه به اینکه زبان عربی یکی از پیچیدهترین و فصیحترین زبانهای دنیا به شمار میرود و همچنین تعریف پایاننامههای معتبر در این راستا و نیاز روزافزون مراکز تحقیقاتی و پردازشی علوم اسلامی به تامین و گسترش رشته قرآنکاوی رایانشی و با توجه به ماهیت میانرشتهای و تخصصی این رشته و به منظور تأمين متخصصان و متبحران اين رشته تا سطح دكتري، تأسيس دوره كارشناسي ارشد در دانشگاههای واجد شرايط جمهوري اسلامي ايران كاملاً ضروري به نظر میرسد. از طرفی برای طرح روشهای نو در انتقال مفاهیم در زبانهای نزدیک به عربی مانند فارسی نیز میتوان از روشهای مورد تحقیق انتقال معنا و ……. از قرآن کمک گرفت.
5- طول دوره و شکل نظام :
برنامههای درسی دوره برای چهار نیمسال طرحریزی شده است. طول هر نیمسال 16 هفته آموزشی کامل است. مدت هر واحد درس نظری، آزمایشگاهی و کارگاهی به ترتیب 16، 32 و 48 ساعت میباشد.
6- نقش و توانایی فارغ التحصیلان :
فارغالتحصیلان این رشته میتوانند در مکانهای ذیل مشغول به فعالیت علمی گردند:
1- دانشگاهها و مراکز عالی به عنوان:
– اعضاء هیئت علمی برای آموزش تخصصی در دوره های کارشناسی ارشد یا دکترای تخصصی قرآنکاوی رایانشی و نیز تحقیق و پژوهش در شاخههای مرتبط؛
– کارشناسان پردازش کامپیوتری در پژوهشکدههای علوم اسلامی
– راه اندازی موسسات تحقيقاتي- كامپیوتری علوم اسلامی به منظور
· طراحی استانداردهایی برای روند پردازش متون عربی- اسلامی
· طراحی ابزارهای پردازش زبان عربی
· طراحی نرمافزارهای دادهکاوی و پردازش قرآنی
· طراحی و تولید یک پیکره متنی جامع و استاندارد از قرآن و سایر متون عربی در سطوح مختلف زبانی
2- سازمانها و موسسات فرهنگی- اسلامی
– مشاوره تخصصی در زمینه تحلیل متون اسلامی- عربی
– ارزیابی تحلیلها و پردازشهای زبانی صورت گرفته در متون اسلامی- عربی
– طراحی و تولید نرمافزارهای پردازش کامپیوتری متون عربی- اسلامی
– پژوهش در زمینه انواع روشهای پردازش کامپیوتری متون عربی- اسلامی
3- سازمانها و نهادهای علوم انسانی
– تدوین علوم انسانی بر مبنای دانشهای استخراجی از قرآن کریم
– ارائه الگوی پیشرفت در قالب یک برنامه کاربردی مبتنی بر گزارههای قرآنی
7- شرایط ورود به رشته:
پذیرش در این دوره منوط به موفقیت در آزمون متمرکز ورودی کارشناسی ارشد تعیین شده توسط سازمان سنجش و از تمام رشتهها با کلیه گرایشها خواهد بود.