آجیل در نوروز برای زنان باردار
زندگی آنلاین/ مادران باردار و شیرده باید در ایام نوروز توجه ویژه‌ای به تغذیه خود داشته باشند. در اینجا به مواد غذایی مفیدی که می‌توان در زمان‌های بارداری و شیردهی مصرف نمود، اشاره می‌شود.
بارداری
گرچه تغذیه خوب و مناسب در تمام دوران زندگی ضامن بقاء و سلامت انسان است، اما در برخی از دوره‌های آسیب‌پذیر زندگی مانند شیرخواری، کودکی، بلوغ، بارداری و شیردهی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار می‌باشد.
بدون شک یکی از بزرگ‌ترین آرزوهای تمامی زنان، داشتن نوزادی سالم و تندرست است.
به این جهت تمامی مادران سعی بر آن دارند تا عوامل موثر بر بهبود روند بارداری و نتیجه آن را مورد بررسی قرار دهند و تا حد ممکن از عوامل زیان‌آور دوری جویند.
تغییرات زیادی در اثر بارداری در بدن مادر به وجود می‌آید و عوامل زیادی در تعیین روند صحیح بارداری و نتیجه بارداری موثر هستند.
از جمله تغییراتی که در بدن مادر حاصل می‌شود، تغییر در هضم و جذب غذا (جذب غذا از روده‌ها بهتر و بیشتر می‌شود)، افزایش حجم خون مادر و افزایش چربی‌های ذخیره‌ای بدن مادر است.
برای اندازه‌گیری رشد مناسب جنین و سلامت مادر، بهترین و آسان‌ترین راه، کنترل افزایش وزن مادر است.
یکی از مهم‌ترین و اصلی‌ترین نکات، تغذیه مادر باردار می‌باشد، زیرا رشد و نمو کامل جنین رابطه تنگاتنگی با تغذیه مادر داشته و تامین نیازهای او با دریافت مواد مغذی مادر عجین شده است و تنها راه برآوردن نیازهای انرژی و ساختاری جنین به واسطه جفت است، بنابراین توجه به این تغییرات و تنظیم یک برنامه غذایی متناسب با آن، در این دوران ضروری به نظر می‌رسد.
هرچه رژیم غذایی مادر کامل‌تر و متناسب‌تر باشد، کودک بهتر رشد خواهد کرد، البته کمبود غذایی مادر در حد خفیف اثر چندانی بر رشد کودک ندارد زیرا کودک نیازش را از ذخائر بدن مادر تامین می‌کند، پس این مادر است که دردرجه اول لطمه می‌بیند.
از این رو، مادران باردار باید هم برای حفظ سلامت کودکشان و هم خودشان، توجه زیادی به امر تغذیه داشته باشند.
مادران باردار باید در ایام نوروز نیز مراقب تغذیه خود باشند و از پر خوری بیش از حد در تعطیلات آغاز سال نو پرهیز نمایند تا ضمن سپری نمودن روزهایی شاد و آرام، پس از پایان دوران بارداری، از نعمت تولد نوزادی سالم بهره‌مند گردند.
مواد غذایی و املاح و ویتامین‌های مفید در حاملگی
برای سلامتی شما و فرزند شما در طول حاملگی اهمیت دارد که از رژیم غذایی متنوع شامل سبزیجات و میوه‌جات تازه، لبنیات، نان، حبوبات، گوشت استخوانی، ماهی، تخم‌مرغ و آجیل استفاده کنید.
سعی کنید همیشه از مواد غذایی تازه مصرف نمایید. در سه ماهه آخر بارداری مصرف مقادیر کافی از چربی امگا- ۳ لازم است که بهترین منبع برای این نوع چربی‌ها ماهی و تخم مرغ آبپز غنی شده است.
میزان نیاز به کلسیم در حاملگی به حدود دو برابر افزایش پیدا می‌کند و در رژیم غذایی روزانه باید ۱۵۰۰ میلی‌گرم در نظر گرفته شود.
کلسیم همچنین باعث پیشگیری از پراکلامپسی (افزایش فشار خون حاملگی) و زایمان زودرس می‌شود.
شیردهی
شیردهی دورانی خاطره‌انگیز برای مادران است. مادر و کودک عاشق و نیازمند یکدیگر هستند و مادر فداکارانه آنچه در روح و جسمش دارد به کودک می‌بخشد و برای آنکه بتواند با سلامت کامل این دوران را به پایان برساند، باید بداند که چگونه نیازهایش را تامین کند. مادران شیرده باید در ایام نوروز نیز مراقب تغذیه خود باشند.
مصرف کدام مواد غذایی برای مادران شیرده مجاز نیست؟
دمکرده‌های گیاهی: گاهی دمکرده‌های گیاهی مثل چای نعنا و گل گاو زبان موجب بروز اثرات جانبی مثل تهوع و استفراغ در مادر می‌شوند و ترکیبات این نوشیدنی‌ها وارد شیر شده و امکان دارد همین اثرات در نوزاد هم بروز کند.
کافئین: کافئین وارد شیر مادر شده و موجب تحریک‌پذیری نوزاد می‌گردد.
بنابراین توصیه می‌شود مادر شیرده کمتر از ۲ لیوان در روز قهوه و کوکا مصرف کند. شکلات و کاکائو هم دارای تئوبرومید هستند که مانند کافئین محرک است و بهتر است مصرف آنها نیز محدود شود.
قند مصنوعی: اثر قندهای بدون کالری و محصولات شیرین و بدون قند بر نوزاد نامشخص می‌باشد. پس بهتر است مصرف این مواد در شیردهی محدود شود.
ادویه‌جات زیاد: مصرف زیاد ادویه طعم شیرمادر را عوض می‌کند که بهتر است در شیردهی ادویه کمتری مصرف شود.
خوراک عدس و تخم‌مرغ (ویژه دوران بارداری)
مواد لازم خوراک عدس و تخم‌مرغ (برای ۴ نفر)
عدس ۷۵ گرم
قرص عصاره سبزیجات ۲ عدد
آب گرم ۷۵۰ میلی‌لیتر
تخم‌مرغ ۳ عدد
روغن آفتابگردان ۲ قاشق سوپخوری
دانه فلفل سیاه یک‌چهارم قاشق چایخوری
پیاز خردشده ۱ عدد
فلفل سبز تازه خردشده ۲ عدد
رب گوجه‌فرنگی ۲ قاشق سوپخوری
گوجه‌فرنگی خرد شده ۴۰۰ گرم
روش تهیه خوراک عدس و تخم‌مرغ
عدس را بشویید و آن را همراه مخلوط عصاره و آب در ظرفی بریزید. درِ ظرف را بگذارید و اجازه دهید به جوش بیاید.
سپس حرارت را کم کنید و بگذارید برای ۵ دقیقه به آرامی بجوشد تا عدس نرم شود. حالا آب آن را خالی کنید و کنار بگذارید.
تخم‌مرغ‌ها را برای ۷ تا ۱۰ دقیقه در آب جوش بپزید. سپس آنها را از آب خارج کنید و بگذارید کمی خنک شوند.
حالا آنها را پوست بکنید و از طول به دو نیم تقسیم نمایید. در ظرفی کمی روغن بریزید و روی حرارت قرار دهید.
دانه‌های فلفل را ۲ دقیقه در آن تفت دهید. آنگاه پیاز، فلفل سبز و رب گوجه‌فرنگی را بیفزایید و ۲ دقیقه دیگرتفت دهید.
حالا گوجه‌فرنگی‌ها را همراه با ۱۲۵ میلی‌لیتر (یک‌دوم پیمانه) آب اضافه کنید و بگذارید برای ۵ دقیقه به آرامی بجوشد تا زمانی که سس غلیظ شود.
اکنون تخم‌مرغ‌های دو نیم‌شده و عدس را اضافه نمایید. در ظرف را بگذارید و اجازه دهید برای ۱۰ دقیقه به آرامی بجوشد. اینک خوراک آماده سرو است.
خاگینه با سبزیجات (مناسب دوران شیردهی)
تخم‌مرغ‌های موجود در این خاگینه، منبع خوب ویتامین B۱۲ و اسیدهای چرب ضروری می‌باشند که در دوران شیردهی و حاملگی اهمیت ویژه‌ای دارند.
نکته: تخم‌مرغ‌ها را به صورت کامل بپزید زیرا در غیر این صورت احتمال خطر آلودگی با سالمونلا و در نتیجه بروز مسمومیت غذایی وجود دارد.
مواد لازم خاگینه با سبزیجات (برای ۴ نفر)
روغن آفتابگردان ۲ قاشق غذاخوری
جوانه لوبیا ۵۰ گرم
هویج خلالی خرد شده ۵۰ گرم
کلم خرد شده ۲۵ گرم
سویاسس ۱ قاشق سوپخوری
تخم‌مرغ ۴ عدد
پیازچه خرد شده ۱ عدد کوچک
روغن زیتون ۲ قاشق سوپخوری
نان پیتا ۴ برش
نمک و فلفل سیاه به مقدار کم
روش تهیه خاگینه با سبزیجات
روغن آفتابگردان را در تابه‌ای ریخته، جوانه لوبیا، خلال‌های هویج و کلم را کمی در آن تفت دهید. سپس سویاسس را افزوده، خوب مخلوط نمایید. ظرف را از روی حرارت برداشته، کنار بگذارید.
در ظرفی، تخم‌مرغ، پیازچه، نمک و فلفل را ریخته، خوب مخلوط کنید. روغن زیتون را در تابه کوچکی حرارت دهید، مخلوط تخم‌مرغ را به آن بیفزایید و بر روی حرارت ملایم قرار دهید تا ببندد.
نان‌ها را در فر گرم نمایید. آنگاه سبزی‌ها و خاگینه را به چهار قسمت مساوی تقسیم کنید. هر قسمت را در وسط هر یک از نان‌های گرم شده قرار داده، به صورت بسته‌ای تا کنید و فوراً سرو نمایید.
یادآوری: نان پیتا که به نام نان لبنانی نیز شناخته می‌شود در فروشگاه‌های معتبر به فروش می‌رسد.
نیازهای غذایی مادر در دوران شیردهی
در دوران بارداری، جنین بسیاری از ذخائر بدن مادر را مصرف می‌کند و اگر مادر در دوران شیردهی تغذیه نامناسبی داشته باشد، به مرور زمان، استخوان‌هایش پوک می‌شود، ریزش مو پیدا می‌کند و بسیاری از عوارض را متحمل می‌شود.
پس بسیار اهمیت دارد که مادر دقیقاً بداند چه میزان انرژی و مواد مغذی نیاز دارد. امید است در ایام نوروز با برنامه ریزی مناسب، موارد ذکر شده تا حد امکان رعایت شود.
بارداری 
By شرکت ناسار - تجارت با عراق
دکتر حبیب کشاورز عضو هیأت علمی دانشگاه سمنان - گروه زبان و ادبیات عربی