کلمات عربی با اصل فارسی (کلمات معربه اصلها فارسیه )

کلمات عربی با اصل فارسی (کلمات معربه اصلها فارسیه )
تمام کلمات (اسم ها) در عبارت زیر فارسی است
إشتریت شطرنجاً من بغداد وخیاراً طازج من بستانٍ فی الصین!
لیست کلمات عربی با ریشه فارسی
بخت : الحظ والطالع.
بعدین : مرکبه من ((بعد)) العربیه و((إین)) الفارسیه وهی اسم إشاره للقریب ، فالمعنى : بعد هذا.
بوسه : القـُبله.
تمبـل : البلید الکسول.
بیجامه: اللباس المعروف.
تنوره: لباس معروف عند المرأه.
شرشف: غطاء النوم
باذنجان :فارسیتها ((بادِنکان)) .و(( باد)) بمعنى الجن و((نک)) بمعنى المنقار و((آن)) علامه الجمع . فالمعنى :مناقیر الجن.
خیار: القـِثـَّاء
کلیجه : أکله اشتهر بها أهل القصیم ، أصلها الفارسی (( کُلی)) قرص الخبز المحلى و((جـه)) علامه التصغیر. فصارت : القرص الصغیر
تدشین: أصل الکلمه (( جشن)) بمعنى الاحتفال الکبیر والعید .ثم استعملناها فی الاحتفال بوضع حجر الأساس أو الافتتاح.
بَنـْـد: الرباط والرایه والفقره. وانتقلت من الفارسیه إلى الإنجلیزیه والفرنسیهband ) ) .
فهرست: المحتوى.
أسطوانه : القرص الذی یُسجل علیه الصوت وغیره . ( استوانه ).
أطلس : مجموعه خرائط – حریر ( اطلس )
مهرجان: عید فارسی ینعقد فی بدء الاعتدال الخریفی ، ویستمر سته أیام .وتحولت عندنا إلى الاحتفال الجماعی.
خندق : وهو حفیر حول أسوار المدینه ،أصل الکلمه ” کنده” بمعنى المحفور من المصدر “کندن” بمعنى الحفر أما القاف فأصلها هاء والعرب یحولون الهاء عاده لدى التعریب إلى قاف أو إلى جیم
فرسخ : أصلها “فرسنک” وهی ثلاثه أمیال ، والمیل أربعه الاف ذراع
مرستان أو مرستان : معناها عندهم مستشفى
أستاذ : معلم الحرفه والمربی
سراب: وهو الآل فی العربیه کلمه سراب مکونه من (سر) بمعنى الرأس ،ومن (آب) بمعنى الماء ، فصار المعنى: رأس الماء ، ویقابله فی العربیه :الآل

بارجه : سفینه حربیه ( بارکاه ) .

بازار : سوق .

برشامه : حبه دواء ، ورقه للغش فی الامتحان ( برجانه ) .

برغل : حبوب تدخل فی بعض الأطعمه .

برنامج : نظام أو منهاج ( بارنامه ). (البَرنامَجُ): الورقه الجامعه للحساب، أو التی- یُرسَم فیها ما یحمل من بلد إلى بلد من أمتعه التُّجار وسلعهم. و- النُّسخه التی یکتب فیها المُحَدِّث أسماءَ رُوَاته، وأسانِید کتبه. و- الخُطه المرسومه لعمل- ما کبرامج الدرس والإذاعه. (مع)، فارسیته: بَرْنامه. (ج) بَرَامِج
رجعت فی أحد مواقع أصول الکلمات الإنجلیزیه فوجدت program تعود إلى أصل إغریقی .

بخت : حظ ، نصیب ، طالع .

برواز : إطار الصوره أو اللوحه ( بروز).

بسبوسه : حلوى من الدقیق .

بشکیر : منشفه کبیره للاغتسال .

بقسماط : خبز مجفف مدقوق ، یستعمل فی الکفته وغیرها ( بکسمات ) .

بلکونه : الشرفه ( بلکانه ) .

بنج : مخدر للجراحه ( بِنج ) .

أبو زهیره : اللیمون المسمى ( أبو زهیره ) : ( بنزهیر ) .

بهلوان : مهرج .

بوز : مقدم الفم ، الشفتان فی حاله الغضب .

بویه : دهان أو طلاء ( بویا ) .
تخته : السبوره فی اللهجه المصریه ( تخته ) .

تفته : قماش تلبسه النساء ( تفتا ) .

تکایه : وساده أو مخده ( تکیه ) .

تمباک أو تنباک : نوع من الدخان ( تنباکو ) .

جره : وعاء الماء ( جره ) .

جُلّه : کره من حدید ( جوله ) .

جنزیر : سلسله غلیظه ( زنجیر ) .

جوقه : فرقه غناء أو تمثیل .

خرْج : جراب أو کیس تعبّأ فیه الأمتعه .

خرده : قدیم مستهلک ( خرده ).

خورشید : یتسمى به بعضهم ، وهو ، فی الفارسیه ، بمعنى الشمس .

داده : الخادمه المربیه ( عند بعض البلاد ) ( دادا ) .

درابزین : حاجز للسلّم .

تکه أو دکه : رباط السراویل . ( تکه ) .

دهلیز : ممر .

دیوان : إداره رسمیه .

زان : خشب .

زفت : قار .

زلابیه : حلوى من عجین وسکر ، وفی المعجم الوسیط : ” حَلْواءُ تصنَعُ من عجین رقیق تصَبُّ فی الزیت وتُقلَى ثم تعقَدُ بالدَّبْس ” . وذکر أنها دخیله . وفی المحیط : ” عجینٌ یُمَدُّ على نحو طول شبرٍ فی عرض ثلاث أصابع ویُقلى بالزّیت ثم یُعقد بالدبس. وهی بالفارسیَّه زلیبیا ” . ( زلیبیا ) .

زنبیل : قفه صغیره من خوص .

زنزانه : حجره ضیقه فی السجن . ( زنزان ) .

زیر : قدر کبیر للماء . ( آزیر ) .

ساده : قماش بلا نقوش ، وقهوه ساده : بدون سکر . ( ساده ) .

سرداب : مغاره . ( سردآب ) .

سفره : مائده .

سمسار : وسیط فی المعامله . ( سبسار ) .

سمکری : صانع الأدوات المنزلیه من الصفیح ، أو الذی یسوی الحدید فی السیاره المصدومه . ( تنکاری ) .

سیخ : سفّود لشیّ اللحم .
شاکوش : مطرقه . ( جاکوج ) .

شال : خمار للمرأه تغطی به رأسها ، وربما وجهها ، أو هو غطاء للرأس والأکتاف .

شاویش : رتبه عسکریه لرجل الشرطه فی بعض البلاد العربیه .

شراب : جورب . ( جوراب ) .

شطرنج : لعبه الملوک .

شلبی : یسمّى به فی مصر وغیرها ، بمعنى : ظریف . ( شلته ) .

شمعدان : حامل الشمع .

شنکل : وقد ینطقها بعضهم شنکار : حدیده تمسک الشباک ونحوه . ( جنکال أو جنکل ) .

شهبندر : شیخ التجار . ( شاهبندر ) .

شوبش : یقول العامه : فلان یشوبش یعنی یفرح وینشط ، وهی فارسیه تعنی مرحبًا فی الأفراح ، وأیضًا النقود
المنثوره على الراقصات . ( شاباش ) .

شیشه : آله للتدخین معروفه . والشیشه فی الفارسیه تعنی القنینه أو الزجاجه . وفی المعجم الوسیط :”(الشِّیشهُ): النارجیله التی تستعمل فی التدخین؛ لأن بطنها من الزجاج. (د)”. وفی محیط المحیط : ” الشِیْشَه زجاجهٌ یُشَرب بها دخان التنبک فارسیَّه معناها زجاجه. وقد تتناول أیضًا بقیَّه الأدوات المتعلّقه بها ” .

صیوان : خیمه کبیره ، أو مظله یجتمع تحتها الناس فی المناسبات . ( سایه بان ) .

طابور : الصف .

طبنجه : مسدس . ( طبانجه ) .

طربوش : غطاء للرأس . ( سربوش ) .

طرشی : مخلل . ( ترشی ) .

غویشه أو غوایش : طوق من الذهب للرسغ . ( غوشه )

فتیل : صمام التفجیر فی البارود . ( بتیل ) .

فیشار : ذره محمصه أو مقلیه . ( فشار ) .

فنجان أو فنجال : وعاء للقهوه أو الشای . ( فنجان ) .

فهلوه : خفه التصرف . ( بهلوان ) .

فوطه : منشفه .

کـُشْک : الکوخ ( کوشک ) .

کشکول : کراسه .

کفته : لحم مفروم معجون بالبرغل أو الأرز ( کوفته ) .

کمان ( کمنجه ) : آله موسیقیه وتریه ( کمانجه ) .

کَمَر : حزام یُستخدم للإزارفی الإحرام .

کمره : حزام مسلح فی البنیان .

لیلى أو لیلا : بنفسجی فاتح ( لالا ) .

ماهیه : الراتب الشهری ، عند بعضهم ، وهی نسبه عربیه إلى کلمه فارسیه هی ( ماه ) .

متراس و متاریس : عقبات فی الطربق لمنع السیر فیها .

مزراب : أنبوب لتصریف الماء من السطح ( مرزاب ) وفی اللسان : ” الجوهری : الـمِـیزابُ الـمِثْعَبُ, فارسیّ

مُعَرَّب; قال : وقد عُرِّبَ بالهمز , وربما لم یهمز , والجمع مآزِیبُ إِذا هَمزت , و مَیازیبُ إِذا لم تَهْمِزْ “. وفیه ،

أیضًا : ” ویقال للـمِـیزاب : الـمِزْرابُ والـمِرْزابُ; قال : والـمِزرابُ لغه فی الـمِـیزابِ; قال ابن السکیت :

الـمِئْزابُ , وجمعه مآزِیبُ , ولا یقال الـمِزْرابُ , وکذلک الفراء وأَبو حاتم “. والناس عندنا یسمونه : المِثْعَب ،

وهی فصیحه . وفی المحیط : المِیزَاب بالیاءِ والمِئْزَاب بهمزه ساکنه المثعب أو القناه یجری فیها الماءُ وجمع

الأول میازیب وربَّما قیل موازیب. وجمع الثانی مَآزِیب. وقیل بالواو معرَّب وقیل مولَّد.

مزرکش : مطرّز .
نای : مزمار. وفی الوسیط : (النَّایُ): آله من آلات الطرب على شکل أنبوبه بجانبها ثقوب، ولها مفاتیح لتغییر الصوت، تطرب بالنفخ وتحریک الأصابع على الثقوب بإیقاع منظم، وهی الیرَاع المثقَّب. (مع).
والناس عندنا ، قدیمًا ، یسمونه : البُوص ، والبوص نبات من نباتات المستنقعات المعمَّره من الفصیله النجیلیّه على هَیئه القَصَب والغاب ، ولعل النای یُصنع منها .
نشان ، ویجمعونها على نیاشین : علامه ( نیشان ) .
نونو : الطفل الصغیر .
نینه : الجَدّه ، وکذلک هی فی الترکیه . و من نتائج أحد المواقع التی تترجم من الإنجلیزیه إلى الفارسیه فی ترجمه الجده فی الإنجلیزیه : ننه بزرگ .

هندام : الزِّیّ والشکل ( اندام ) . وبعض أهل المعاجم یذکرونه فی ( هـ ، د ، م ) ففی القاموس المحیط : (هِنْدامٌ) مُعَرَّبُ أنْدام. وفی المعجم الوسیط : الهندام : حُسْنُ القدِّ وتنظیمُ الملابس. [مُعرّب أَندام بالفارسیه].

یاوُر : مساعد فی رئاسه الجمهوریه .
یلاّ : هیّا ( یلا یلا – یله )