مکتب پارناسیسم چیست ؟ پارناس – هنر برای هنر – البرناسیة
پارناس، پارناسیها و پارناسیانیسم نام مکتبی ادبی است که در قرن نوزدهم در فرانسه شکل گرفت.
پارناس در افسانههای یونانی نام کوهی است که نه دختر زئوس خدای خدایان افسانههای یونان که حافظ هنرهای زیبا بودند با برادرشان آپولون که خدای شعر بود زندگی میکردند. نامگذاری این مکتب نیز بخاطر علاقه شاعران این مکتب به شعر به عنوان هنری است که فقط به خودی خود ارزش دارد و هدفی جز زیبایی و کمال ندارد.
ویکتور هوگو شاعر و نویسنده فرانسوی با اثر معروف خود شرقیها (Les Orientales) پایهگذار مکتب هنر برای هنر شد و در واقع وی بود که برای اولین بار این واژه را در دنیای ادبیات مطرح نمود. این باعث شد جوانانی دور ویکتور هوگو جمع بشوند که شعارشان هنر برای هنر باشد و هنر را همچون خدایی میدیدند که باید فقط به خاطر خودش پرستش شود و نباید از آن انتظار سود و منفعت داشت و در راستای هدفی قرار گیرد. آنان هنر و زیبایی را هدف نهایی میدانستند که بالاترین هدف هستند و نمیتوانند وسیلهای برای رسیدن به اهداف دیگر شوند.
در شعر شاعر پارناسین عواطف شخصی دخالتی ندارد چون همانطور که خواهیم دید آنها بیان احساسات شخصی در شعر را بیارزش و بد میدانستند. از این رو در شعر آنها حوادث زیبایی و صحنههای اطراف شاعر برای خواننده توصیف میگردد و شاعر پارناس بر خلاف شاعر رمانتیسم به طبیعت بیتفاوت است اما به علم و تاریخ و شعر مدرن توجه دارد. در شعر پارناسین به انتخاب واژهها و قالبها و قافیه توجه بسیاری میشود زیرا تنها هدف این شعرها این است که به زیباترین شکل ممکن به خواننده عرضه شوند و در این میان مفهوم و هدف شعر برایشان بیاهمیت است. از نظر پارناسینها شعر نشانهای از روح کسی است که احساسات خود را خاموش کردهاست و در شعر نباید دنبال هدف خاصی بود و وجود هدفی معین در شعر باعث میشود شعر ارزش خود را از دست بدهد. چون شاعر نمیخواهد شعرش حاوی امید و آرزو و خواهشی باشد محتوای شعر پارناسینها آکنده از ناامیدی و یاس و بدبینی است. در واقع فقط شعر را برای زیبایش میگویند نه برای انتقال هدفی خاص.
این مکتب بعد از مکتب رمانتیک به وجود آمد و بر خلاف رمانتیک ها که به عواطف درونی اهمیت می دهند، توجهی به احساسات شخصی ندارند
پارناس که معادل آن در زبان عربی «الفن للفن» یا «البرناسیه» و در زبان فارسی «هنر برای هنر» میباشد یکی از مکتبهای نقد ادبی و حد اعتدال میان رومانتیسم و سمبولیسم است که نه مانند رومانتیک شعر را فدای احساسات شخصی کرده و آن را وسیلهای برای بیان احساسات و ذوق درونی شاعر قرار میدهد و نه مانند سمبولیسم دارای ابهام و پیچیدگی است؛ بلکه معتقد است خود شعر هدف است نه وسیلهای برای رسیدن به هدف؛ بهعبارت دیگر، شعر، خودبهخود و بهخاطر خودش زیباست و باید به آن ارج نهاده و برایش ارزش قائل شویم. این جستار بر آن است تا این مکتب را در اندیشهی یکی از شاعران برجستهی لبنانی، امین نخله، بررسی کرده و جنبههای گوناگون آن را تبیین نماید.
امین نخله و یوسف ابو سالم را از بین شعرای عرب می توان پیرو این مکتب دانست.
پارناسیسم به انگلیسی: parnasism
پارناسیسم به عربی : البرناسیة – الفن للفن