بررسی انتقادی برنامه درسی ملی در حوزه آموزش زبان های خارجی
برای دانلود فایل کامل مقاله اینجا کلیک کنید
نویسندگان: علوی مقدم سیدبهنام, خیرآبادی رضا
چکیده:
در این مقاله از منظری انتقادی به محتوای سند برنامه درسی ملی در حوزه آموزش زبان های خارجی پرداخته و می کوشیم به این پرسش پاسخ گوئیم که سند مذکور در بخش آموزش زبان خارجی (به طور خاص زبان انگلیسی) تا چه میزان محقق کننده اهداف کلان تعیین شده در اسناد فرادستی تر مانند سند چشم انداز بیست ساله جمهوری اسلامی ایران، سند نقشه جامع علمی کشور و سند تحول راهبردی نظام تعلیم و تربیت می باشد و تحقق این اهداف مستلزم چه پیش نیازها و مقتضیاتی است. در انجام این تحقیق ابتدا بخش های مرتبط با موضوع آموزش زبان های خارجی در اسناد ذکر شده استخراج و سپس میزان انطباق برنامه درسی ملی در حوزه یادگیری زبان های خارجی از نگاشت نهایی (نگاشت چهارم) این برنامه با اسناد کلان و چالش های محتمل فراروی اجرای این بخش از سند به بحث گذاشته شد. نتایج نشان داد که برنامه درسی ملی در حوزه یادگیری زبان های خارجی کوشیده است اهداف تعیین شده در اسناد فرادستی را تا حد زیادی تامین نماید (برای مثال با تاکید بر استفاده از رویکرد ارتباطی و تدریس هر چهار مهارت زبانی) اما تمهید برخی پیش نیازها و تدابیر جهت اجرای بهینه این سند در مقام عمل ضروری می نماید.
کلید واژه: سند برنامه درسی ملی، آموزش زبان های خارجی، شیوه ارتباطی، زبان شناسی کابردی
حوزه تربیت و یادگیری زبانهای خارجی
آموزش زبا نهای خارجی بستر مناسبی را برای درک، دریافت،تعاملات فرهنگی وانتقال دستاوردهای دانش بشری در قال بهای متنوع زبانی به صورت شفاهی، دیداری، و نوشتاری، برای مقاصد و مخاطبان گوناگون در چارچوب نظام معیار اسلامی فراهم می کند. ضرورت و کارکرد حوزه: از آن جا که مراودات اجتماعی تحت تأثیر تعاملات جوامع بشری و رشد فنّاوری توسعه پیدا کرده و این دامنه هر روز افزایش پیدا م یکند، برای برقراری ارتباط سازنده و آگاهانه ضروری است دانش آموزان علاوه بر زبان مادری که به آنان امکان تعامل در سطح روابط میان فردی )خانوادگی، محلی و ملی( را م یدهد، توانایی برقراری ارتباط با سایر جوامع و دستاوردهای بشری را در سطح منطق های و جهانی دارا باشند. آموزش زبان خارجی علاوه بر کارکرد ارتباط میان فردی و بین فرهنگی، در توسعه اقتصادی مانند صنعت گردشگری، تجارت، فن آوری، توسع ه علم، و هوشیاری اجتماعی سیاسی مؤثر است.
قلمرو حوزه: آموزش زبان بر توانایی ارتباطی و حل مسئله تأکید دارد به گون های که فرد پس از آموزش قادر به ایجاد ارتباط با استفاده از تمامی مهار تهای چهارگان ه زبانی )گو شکردن، سخن گفتن، خواندن، و نوشتن( برای دریافت و انتقال معنا گردد. برنامه درسی آموزش زبان باید دانش آموزان را با پیکره زبانی، وا ژگان و ساخت های مورد نیاز برای برقراری ارتباط مؤثر و سازنده در سطح جهانی آشنا سازد. آموزش زبان های خارجی از ابتدای دور ه متوسطه اول آغاز م یشود و هدف آن آموزش چهار مهارت زبانی و آشناسازی دانش آموزان با مهارت های ارتباطی در چارچوب جه تگیری های کلی مورد نظر خواهد بود. در دوره متوسطه دوم، دانش آموزان باید بتوانند مت نهایی در حد متوسط را بخوانند و مفاهیم آ نها را دریابند. در ضمن توانایی نوشتن، در حد یک مقال ه کوتاه، به زبان خارجی نیز در آ نها تقویت شود و از توانائی های لازم برای استفاده از منابع در حد متوسط و برقراری ارتباط به یکی از زبا نهای خارجی را داشته باشند. آموزش به یکی از زبان های انگلیسی، فرانسوی، آلمانی و یا سایر زبا نهایی که شورای عالی آموزش و پرورش تصویب کند ارائه خواهد شد.
جهت گیر یهای کلی در سازماندهی محتوا و آموزش حوزه: آموزش زبا نهای خارجی باید از دائر ه تنگِ نظری هها، رویکردها و رو شهای تدوین شده در جهان فراتر رود و به عنوان بستری برای تقویت فرهنگ ملی و باورها و ارز شهای خودی در نظر گرفته شود. رویکرد آموزش زبا نهای خارجی، رویکرد ارتباطی فعال و خودباورانه است. در سطوح آغازین آموزش، محتوای آموزشی پیرامون موضوعات بوم ی و نیازهای یادگیرنده چون بهداشت و سلامت، زندگی روزمره، محیط اطراف و ارز شها و فرهنگ جامعه در قال بهای جذاب انتخاب و سازما ندهی می شود و در سطوح بالاتر انتخاب و سازماندهی محتوای این حوزه به سمت کارکردهای فرهنگی، علمی، اقتصادی، سیاسی و… متناسب با متون آموزشی سایر حوزه های یادگیری و در جهت تعمیق آن ها خواهد بود. در پایان دوره متوسطه دوم دانش آموزان باید توانایی خواندن و درک متون ساده تخصصی و نوشتن مقاله راکسب کنند. در دوره متوسطه دوم گسترش دامنه واژگان رشت ههای تخصصی به درک بهتر متون و برقراری ارتباط علمی کمک می کند.