ریشخند سیاسی در سرودۀ «هوامش علی دفترالنکسه» نِزار قبانی

ریشخند سیاسی در سرودۀ «هوامش علی دفترالنکسه» نِزار قبانی
برای دانلود فایل کامل مقاله اینجا کلیک کنید
نویسندگان
سید رضا میر احمدی ۱؛ علی نجفی ایوکی۲؛ سپیده آقاجانپور۳
۱دانشگاه سمنان
۲مدیر کل امورآموزشی دانشگاه کاشان
۳کارشناس ارشد زبان و ادبیات عربی دانشگاه کاشان
چکیده
نزار قبانی، شاعر معاصر سوریه (۱۹۲۳- ۱۹۹۸م) در عرصۀ شعر و شاعری به «شاعرِ زن» مشهور است و بیشتر از همین نظرگاه مورد نقد قرار گرفته است. پذیرش این مسأله به ‌این معنا نیست که وی نسبت به تحولات و جریان‌های سیاسی کشور خویش و جهان عرب و مسائل سیاسی و اجتماعی بی تفاوت و بی دغدغه‌ بوده است. نگاه موشکافانه به دفترهای شعری شاعر، نشان می­دهد که او با عاطفه‌ و نگاهی ژرف در برابر واپسگرایی و بی‌لیاقتی حاکمان عربی، جهت‌گیری تندی داشته است و با زبانی تلخ و ریشخند گونه، سیاست ناکارآمد و شیوه زمامداری حاکمان پوشالی عرب و فرسودگی فرهنگ عربی و کوچک‌ انگاری مردم را به چالش کشیده است. «ریشخند» یکی از شگردهای بیانی است که قبانی برای ترسیم مفاهیم ذهنی خود به کار می­بندد. این صنعت در سروده سیاسی معروفِ «هوامش علی دفتر النکسه» بیشترین جلوه را دارد. این پژوهش می‌کوشد با شیوۀ توصیفی – تحلیلی به نقش این شگرد در القای معانی سروده مذکور بپردازد. نتیجه آنکه بهره‌گیری از این شگرد در برجستگی زبان شاعر و مخاطب وی برای دریافت مفاهیم مورد نظر، تأثیری ژرف گذاشته است. همچنین هماهنگی تلخی زبان شاعر با تلخی شکست اعراب در جنگ سال ۱۹۶۷، نوعی هماهنگی و تناسب در مضمون و واژگان و ترکیبات شعری ایجاد کرده که مورد توجه مخاطبان خاص، از جمله منتقدان ادبی شده است.
کلیدواژه ها
شعر سیاسی؛ ریشخند؛ شعر شکست؛ نزار قبانی