خودشیفتگی (نارسیسیسم) در شعر احمد الصافی النجفی
برای دانلود فایل اصلی مقاله اینجا کلیک کنید
نویسندگان
کمال باغجری 1؛ مهدی ترکشوند2
1استادیار گروه زبان و ادبیات عربی پردیس فارابی دانشگاه تهران
2استادیار گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی دانشگاه سید جمال الدین اسدآبادی
چکیده
مفهوم روان‌شناختی خودشیفتگی یا نارسیسیسم جلوه‌ای بسیار آشکار و پربسامد در اشعار احمد الصافی النجفی (شاعر عراقی معاصر) دارد. ظهور و گستردگی این مفهوم در شعر صافی تاحدزیادی معلول زندگی پرافت‌وخیز و مشقت‌بار وی، به‌ویژه در دوران کودکی است. این جستار تلاش می‌کند ضمن ارائة تعریفی گویا از مفهوم خودشیفتگی و تحلیل عوامل ظهور آن در شخصیّت و ادبیات صافی، سطوح متعدد این مفهوم را در اشعار وی واکاوی کند. بر این اساس، نگارندگان این پژوهش چهار سطح مختلف از مفهوم خودشیفتگی را در شعر وی رصد کرده و نمونه‌های مرتبط با هر یک را مورد مطالعه قرار داده‌اند. این چهار سطح به‌ترتیب عبارت‌اند از: مفاخره یا خودشیفتگی فردی، خودشیفتگی در برابر مردم عادی، خودشیفتگی در برابر شاعران دیگر، و خودشیفتگی در برابر منتقدان. این دسته‌بندی، با هدف ارائة چارچوبی روان‌شناختی برای تحلیلِ شدت واکنش شخصیّت خودشیفتة صافی به سطوح مختلفی از ناهمگونی با جهان بیرون بوده است. براساس این دسته‌بندی، شاعر به‌موازاتِ تشدیدِ مخالفتِ مخاطب، سطح خودشیفتگیِ خود را افزایش می‌دهد.
کلیدواژه ها
شعر معاصر عراق؛ احمد الصافی النجفی؛ نقد روان‌شناختی؛ خودشیفتگی(نارسیسیسم)؛ مفاخره
مراجع
اسمیت، ژوئل، فرهنگ اساطیر یونان و رم، ترجمة شهلا خسروشاهی، تهران، فرهنگ معاصر، 1384.
انجمن روانپزشکی آمریکا، دی. اس. ام (متن تجدیدنظرشدة راهنمای تشخیصی و آماری اختلال‌های روانی) ویرایش چهارم، ترجمة محمدرضا نیکخو و آوادیس یانس، تهران، سخن، چاپ ششم، 1391.
بحری، خداداد، «ملامح النرجسیة فی فخر المتنبی وحیاته»، بحوث فی اللغة العربیة وآدابها، العدد 6، اصفهان، 27-40، ربیع وصیف 1391.
البحیری، أحمد عبدالرقیب، الشخصیة النرجسیة (دراسة فی ضوء التحلیل النفسی)، القاهرة، دارالمعارف، 1987.
الجیوسی، سلمی الخضراء، الإتجاهات والحرکات فی الشعر العربی الحدیث، ترجمة عبدالواحد لؤلؤه، بیروت، مرکز دراسات الوحدة العربیة، الطبعة الثانیة، 2007.
چهرقانی، رسول، «نارسیسیسم یا خودشیفتگی در شعر خاقانی»، تهران، رشد آموزش زبان و ادب فارسی، ش 68، 45-50، زمستان 1382.
حافظ، شمس‌الدین محمد، حافظ به سعی سایه، تهران، کارنامه، چاپ پنجم، 1376.
سعدی، مصلحالدین، کلیات، به اهتمام محمدعلی فروغی، تهران، زوار، 1382.
الصافی النجفی، احمد، الأشعة الملونة، بیروت، مکتبة المعارف، الطبعة الرابعة، 1983.
، القصائد الاخیرة، بغداد، دارالأسامة، د.ت.
، اللفحات، بیروت، مکتبة المعارف، الطبعة الثالثة، 1983.
، المجموعه الکاملة لأشعار احمد صافی النجفی غیر المنشورة، بغداد، وزارة الفنون العراقیة، 1977.
، الهواجس، بیروت، المطبعة العصریة، 1985.
فرزام‌پور، علی‌اکبر، «خودستایی شاعران»، تهران، یغما، دورة 28، ش 6، صص 374–377، تابستان 1354.
فیست، جس، نظریه‌های شخصیّت، ترجمة یحیی سیدمحمدی، تهران، روان، چاپ پنجم، 1389.
قربانی، نیما، سبکها و مهارتهای ارتباطی، تهران، تبلور، 1384.
المتنبی، ابوالطیب، شرح دیوان المتنبی، وضعه عبدالرحمن البرقوقی، راجعه وفهرسه یوسف الشیخمحمد البقاعی، بیروت، دارالکتاب العربی، الطبعة الخامسة، 2005.
موللی، کرامت، مبانی روان‌کاوی فروید– لکان، تهران، نی، چاپ هشتم، 1392.
نریمانی، پریوش، اختلال شخصیّت خودشیفتگی: پیامدها و راهبردها، تهران، آوای نور، چاپ دوم، 1390.