انواع معنا در ترجمه
به قلم علیرضا خان جان
نوشتار حاضر در چارچوب زبان شناسی نقش گرای هلیدی و به اجمال مسئلۀ تمایز بین انواع معنا و اهمیت آن را در ترجمه به بحث می گذارد. دیدگاه هلیدی در مورد اولویت معنای اندیشگانی در ترجمه مدّ نظر قرار خواهد گرفت و در عین حال، به استناد شواهدی از نمونه های واقعیِ ترجمه نشان خواهیم داد که اولاً، معنای بینافردی بیش از سایر انواع معنا مَحملی برای دخالت ایدئولوژیکیِ مترجم در متن واقع می شود و ثانیاً، معنای متنی زبان، هر آن جایی که بازی خلاقانۀ مؤلف با نشانه های زبانی با هدف ارجاعِ زبان به زبان موضوعیت یابد، می تواند بطور بالقوه متن را به سوی ترجمه ناپذیری سوق دهد. در پایان، مجدداً به آراء هلیدی بازخواهیم گشت و در اعتقادِ ضمنی او به امکان نیل به تعادل ترجمه ای در هر سه سطح اندیشگانی، بینافردی و متنی تشکیک خواهیم کرد.
دانلود فایل کامل مقاله
منابعٍ ابهام
ابهام (ambiguity)، به معنی سردرگمی دربارهٔ آنچیزیست که منتقل شده، چرا که بافت (context) کنونی ممکن است به تعابیر مختلفی از معنا منجر شود. بسیاری از کلمات در بسیاری از زبان‌ها دارای تعاریفی متعدد هستند. ابهام، نتیجه ایست از گسیختگی قاعده تساوی در بافت تبادل اطلاعات. بویژه، فرستنده ممکن است به لحاظ فیزیکی وجود نداشته باشد، و بافت، به صراحت واگرا باشد، مانند حالتی که گیرنده یک خواننده باشد و فرستنده یک نویسنده.