دیابت به انگلیسی: Diabetes
دیابت به عربی : السُکری
بیتوته/ – یکی از مواد طبیعی که به کنترل قند خون کمک می کند، تخم شنبلیله است که حاوی مواد مؤثره‌ای است که باعث کاهش قند و حتی چربی خون می‌شود. شنبلیله گیاهی است از خانواده نخود. این گیاه به نام عمومی FENUGREEK در جهان مشهور است. با وجودی که آثار مختلفی از جمله خواص ضد درد، ضد التهاب، افزایش دهنده میل جنسی، مقوی قلب، صفراآور، کاهش‌دهنده کلسترول و چربی خون و کاهش‌دهنده پرفشاری خون دارد ولی در کاهش قندخون بیش از هر چیز دارای اثر قابل توجه است. برای مصرف، می‌توان روی یک گرم پودر دانه آن یک استکان آب سرد ریخت. این مخلوط حداقل باید ۳ ساعت بماند، سپس می‌توان آن را صاف و میل کرد. این کار را می‌توان تا روزی ۵ بار انجام داد. مصرف پودر دانه به صورت خوراکی تا روزی ۵ گرم بلامانع است. این پودر طعم تلخی دارد، به همین دلیل در کشورهای دیگر آن را به صورت قرص تولید کرده‌اند. دانه‌ها سفت و سخت هستند بنابراین مصرف مستقیم آن‌ها بی‌اثر است، باید دانه‌ها را با آسیاب پودر کرد تا تأثیرگذار باشند. می‌توان این پودر را با مواد غذایی مصرف و مثلاً آن را با ماست مخلوط و میل کرد.
– خیار تلخ نیز میوه‌ای شبیه کدو و حاوی ماده‌ای است که به کاهش قندخون کمک می‌کند.
– هندوانه ابوجهل که در بعضی مناطق به آن خربزه روباه نیز گفته می‌شود در طب سنتی بسیاری از کشورها از جمله ایران از درمان‌های کاهش قند خون محسوب می‌شود. هندوانه ابوجهل دارای مواد موثری است که باعث کاهش قند خون می‌شود البته مصرف این گیاه باید با احتیاط و تحت نظر پزشک انجام شود، زیرا مصرف زیاد آن بسیار خطرناک است و عوارضی نظیر اسهال خونی را به دنبال دارد.
مصرف روزانه دو تا سه فنجان دم کرده چای سبز نیز تأثیر مفیدی در کاهش قند خون دارد.
– گزنه نیز دارای خواص کاهنده قند خون است که معمولاً همراه با هندوانه ابوجهل مصرف می‌شود.
– خارمریم نیز با مکانیسم افزایش حساسیت گیرنده‌های سلولی نسبت به انسولین باعث کاهش قند خون شده و تا حدی در کاهش چربی خون نیز موثر است.
– مصرف روزانه دو تا سه فنجان دم کرده چای سبز نیز تأثیر مفیدی در کاهش قند خون دارد.
– برگ گیاه قره قاط نیز می‌تواند باعث کاهش قند خون شده و برخی مطالعات تأثیر منفی آن در کاهش عوارض درازمدت دیابت را نیز نشان داده است.
– برگ درخت گردو نیز حاوی مواد مؤثره‌ای است که در کاهش قند خون موثر است.
– از سیر نیز غافل نشوید؛ سیر دارای مواد موثری است که باعث کاهش قند خون و افزایش میزان انسولین خون می‌شود. البته فرآورده‌های صنعتی سیر بیشتر برای کاهش کلسترول و چربی خون به بازار عرضه شده‌اند چون آثار خوبی در این زمینه دارند ولی همین فرآورده‌ها می‌توانند تا حدی کاهش قندخون را به دنبال داشته باشند. قرص سیر را می‌توان روزانه ۱ تا ۳ عدد به طور خوراکی مصرف کرد.
– گیاه گالگا، گیاهی است از خانواده نخود. در گذشته آن را به عنوان یک گیاه مدر، معرق، تب‌بر و ضدتشنج استفاده می‌کرده‌اند. همچنین از آن برای افزایش شیر مادران شیرده استفاده می‌شده که در حال حاضر نیز معمول است. یکی از خواص مهم این گیاه، کاهش دادن قندخون افراد دیابتی (نوع دوم) است. خوشبختانه از این گیاه فرآورده‌ای به نام GALEGA (گالگا) به صورت قرص تهیه شده که در داروخانه‌ها عرضه می‌شود. طریقه و میزان مصرف این قرص در راهنمای همراه دارو وجود دارد.
– گیاهان دیگری که به طور معمول در دسترس هستند و می‌توان آن‌ها را در رژیم غذایی گنجاند و خاصیت کاهش قندخون دارند، عبارت‌اند از: سماق، عدس، انار، کدوتنبل، جو و عناب، برگ زیتون، حنظل، سیاه‌دانه، عدس کوهی، گل انار، آلوئه‌ورا، دارچین و گلپوره.
تاکید می‌شود که مصرف این گیاهان حتماً باید با تجویز و تحت نظر پزشک انجام شود. مصرف خودسرانه این گیاهان یا فرآورده‌های دارویی دیگر و قطع داروهای دیابت بسیار خطرناک است و عوارض جدی به دنبال خواهد داشت.