مشاهده و دانلود فایل ویدئویی تحلیل مطلع معلقه أعشی
ودع هریره إن الرکب مرتحل / وهل تطیع وداعا آیها الرجل
۲۰ دقیقه
مشاهده از قسمت بالا
معلَّقات (به عربی: المُعَلَّقات) از مشهورترین نوشته‌ها و گفتاره‌های عرب پیش از اسلام در شعر فصیح است. قصائدی بسیار زیبا و پربار و پرمعنا که هر یک از آنها معنی ویژه‌ای دربردارد. گویندگان این قصائد به شعراء (المُعَلَّقات السَبع) ینعی «اصحاب معلقات سبع» معروف هستند؛ و (اصحاب معلقات سبع) هفت تن از شاعران روزگار جاهلیت عرب بودند که هر یک قصیده‌ای غرا سرودند. ماجرای آویختن این اشعار از دیوار کعبه ادعای بی‌دلیلی است و به دلیل این که این مدعا بسیار آهنگین و خیال‌انگیز است به سرعت مشهور شده‌است.[۱] و همین قصاید است که در السنهٔ اهل علم به (سبعهٔ معلقه) و (معلقات سبع) مشهور است. گویند تسمیت این قصائد به المعلقات از آنجاست که مانند گوهری گران‌بها در گوش وزهن شنوده آن معلق می‌شده‌است.
المُعَلَقات نام «هفت قصیده» از شاعران فصیح و بلیغ عرب که از روی تفاخر بر دروازهٔ کعبه آویخته بودند تا صادر و وارد هر دیار مشاهده نمایند. عرب بر آن است که در عهد جاهلیت هفت قصیده از هفت شاعر مقبول همگان بود و آن هفت بر جمیع اشعار دیگر شاعران رجحان داشت و در حقیقت معرف روح و نشاط حیات عرب بود، از این رو آنها را نوشته بر خانه کعبه آویختند و بدین مناسبت آنها را «معلقات سبع» و گاه «سبع طِوال» نامیده‌اند. همچنین بعضی از مورخان به «ده قصیده» نیز اشاره نموده‌اند، و آن را «معلقات عَشر» نامیده‌اند.
گویند: اولین کسی که این قصائد را جمع‌آوری نمود حماد راویه بود، وی بعد از جمع‌آوری قصائد آنها را «القصائد السّبع الطِّوال» نامید، همچنین گویند: آن هارا «المُعَلَقَات» نامید. روایت است که وی گفته این اشعار زیباترین اشعاری است که تاکنون عرب گفته‌است، عرب دوران جاهلیت به چنین قصائدی «المعلقات السموط» می‌نامیده‌اند. ادباء و نویسندگان عرب برآنند که این قصائد در اصل «دَه قصیده» بوده‌است، ولی بعضی از نویسندگان وکتاب وادباء، گاهی نام قصیده‌ای آورده أند، و گاهی نام قصیدهٔ دیگری را اهمال و رها کرده‌اند، لذا در کتب قدیمه از هفت قصیده نام برده شده‌است، چنان‌که «ابن الکلبی» و «ابن عبد ربه» صاحب کتاب عقد الفرید می‌گوید. بنابرابن در کتب قدیمه از «سبعه معلقات» یاد شده‌است، در این باب نویسندگان در حیرت افتاده‌اند، کسانی گفتند «سبعهٔ معلقات»، و کسانی دیگر نوشتند «عشرة معلقات». (تاریخ الأدب العربی).
این قصاید بارها چاپ شده‌است و شرحهای بسیار بر آنها نوشته‌اند، و هر قصیده از قصاید معلقات شامل ۸۱ تا ۱۰۰ بیت است.