داستان های کوتاه عربی / داستان کوتاه به زبان عربی / داستان های کلیکله و دمنه به عربی
القرد والنجار
زعموا أن قردًا رأى نجارًا یشق خشبهً و هو راکب علیها, و کلما شق منها ذراعًا ادخل فیه وتدًا.فوقف ینظر إلیه و قد أعجبه ذلک. ثم إن النجار ذهب لبعض شأنه فرکب القرد الخشبه و جعل وجهه قبل الوتد فلزم الشق علیه*, فکاد یغشى علیه من الألم. ثم إن النجار وافاه فوجده على تلک الحاله, فأقبل علیه یضربه, فکان ما لقی من النجار من الضرب أشد ممَا أصابه من الخشبه.و یضرب هذا المثل فیمن یتکلف من القول و الفعل ما لیس من شکله.
*لزم الشق على ذنب القرد : قبض و ضغط علیه.
الثعلب والطبل
زعموا أن ثعلبا أتى أجمه فیها طبل معلق على شجره, و کلما هبت الریح على أغصان تلک الشجره حرَکتها, فضربت الطبل, فسُمع له صوتٌ عظیم باهر. فتوجه الثعلب نحوه لأجل ما سمع من عظیم صوته ; فلما أتاه وجده ضخــما, فأیقن فی نفسه بکثره الشحم و اللحم, فعالجه حتى شقه. فلما رآه أجوف لا شیء فیه قال : لا أدری لعل أفشل الأشیاء أجهرها صوتا* و أعظمها جثه .
*أجهرها صوتا: أعلاها صوتا.
القمله والبرغوث
زعموا أنَ قمله ً لزمت فراش رجل من الأغنیاء دهرا ً فکانت تصیب من دمه و هو نائم لا یشعر , و تدبَ دبیبا رفیقا . فمکثت کذلک حینا حتى استضافها لیله من اللیالی برغوث, فقالت له: بت اللیله عندنا فی دم طیب و فراش لین. فأقام البرغوث عندها حتى إذا آوى الرجل إلى فراشه و ثب علیه البرغوث فلدغه لدغه أیقظته و أطارت النوم عنه, فقام الرجل و أمر أن یفتش فراشه فنظر فلم یر إلا القمله فأخذت فقصعت* و فر البرغوث .
و یضرب هذا المثل نعلم أن صاحب الشر لا یسلم من شره أحد و یقال : إن استضافک ضیف ساعه من نهار , و أنت تعرف أخلاقه , فلا تأمنه على نفسک , و لا تأمن أن یصلک منه أو بسببه ما أصاب القمله من البرغوث .
*القصع: قتل القمله بتسویتها بین الظفرین.
القرود والطائر والرجُل
زعموا أن جماعه من القرده کانوا ساکنین فی جبل. فالتمسوا* فی لیله بارده ذات ریاح و أمطار نارا فلم یجدوا. فرأوا یراعه* تطیر کأنها شراره نار , فظنوها نارا و جمعوا حطبا کثیرا ، فألقوه علیها ، و جعلوا ینفخون بأفواههم و یتروحون بأیدیهم* طمعا فی أن یوقدوا نارا یصطلون* بها من البرد . و کان قریبا منهم طائر على شجره ینظرون إلیه و ینظر إلیهم، وقد رأى ما صنعوا فجعل ینادیهم و یقول: لا تتعبوا أنفسکم فإن الذی رأیتموه لیس بنار. فلما طال ذلک علیه عزم على القرب منهم ، لینهاهم عما هم فیه، فمر به رجل فعرف ما عزم علیه فقال له: لا تلتمس تقویم ما لا یستقیم، فإن الحجر الصلب الذی لا ینقطع لا تجرَب علیه السیوف ، و العود الذی لا ینحنی لا تعمل منه القوس ، فلا تتعب. فأبى الطائر أن یطیعه و تقدم إلى القرده لیعرفهم أن الیراعه لیست بنار، فتناوله أحد القرده ، فضرب به الأرض فمات .
*التمس الشیء : طلبه و أراده.
*الیراعه: حشره یتوهج ذیلها فی اللیل فتبدو و کأنها قطعه من نار.
*یتروحون بأیدیهم: یحرکون الریاح لیشعلوا النار.
*اصطلى بالنار: تدفأ بها.
التاجر المستودِع حدیدا
زعموا أنه کان بأرض کذا تاجر, فأراد الخروج إلى بعض الوجوه لابتغاء الرزق, و کان عنده مائه طن من الحدید ، فأودعها رجلا من إخوانه و ذهب فی وجهه, ثم قدم بعد ذلک بمده, فجاء و التمس الحدید فقال له: قد أکلته الجرذان. فقال: قدْ سمعت أن لا شیء أقطع من أنیابها للحدید. ففرح الرجل بتصدیقه على ما قال و ادعى, ثم إن التاجر خرج فلقی ابنــــًا للرجل, فأخذه و ذهب به إلى منزله, ثم رجع الرجل إلیه من الغد فقال له: هل عندک علم ٌ من ابنی ؟ فقال له التاجر: إنی لما خرجت من عندک بالأمس رأیت بازیا* قد اختطف صبیا صفته کذا و کذا.. , و لعله ابنک.
فلطم الرجل رأسه و قال: یا قوم هلْ سمعتم أو رأیتم أن البزاه تختطف الصبیان ؟ فقال: نعم, وإن أرضا تأکل جرذانها مائه طن من حدید لیس بعجب أن تختطف بزاتها الفیله. قال له الرجل: أنا أکلت حدیدک و هذا ثمنه, فاردد علی ابنی.
و قد ضرب هذا المثل لنعلم أنه إذا صاحب أحد صاحبا و غدر بمن سواه , فقد علم صاحبه أنه لیس عنده للموده موضع .
*البازی: طیر جارح کالعقاب, و الجمع بزاه (بضم الباء)
الرجل والذئب والقوس
زعموا أنه خرج ذات یوم رجل قانص* و معه قوسه و نشابُه , فلم یجاوز غیر بعید حتى رمى ظبیا , فحمله و رجع طالبا منزله , فاعترضه خنزیر بریَ , فرماه بنشابه* نفذت فیه , فأدرکه الخنزیر و ضربه بأنیابه ضربه أطارت من یده القوس ووقعا میتین . فأتى علیهم ذئب فقال: هذا الرجل و الظبی و الخنزیر یکفینی أکلهم مده, و لکن أبدأ بهذا الوتر فآکله فیکون قوت یومی و ادَخر الباقی إلى غد فما وراءه, فعالج الوتر حتى قطعه. فلما انقطع طارت سَیه* القوس فضربت حلقه فمات . و یضرب هذا المثل فی الجمع و الادخار و سوء عاقبته.
*القانص: الصیاد.
* النشابه: السهم.
* سیه القوس: ما یعطف من طرفیها.
ابن آوى والأسد والحمار
زعموا أنه کان أسد فی أجمه* , و کان معه ابن آوى* یأکل من فضلات طعامه . فأصاب الأسد جرب و ضعف شدید, و جهد* فلم یستطع الصَید.فقال له ابن آوى: ما بالک یا سید الأسباع قد تغیرت أحوالک ؟ قال: هذا الجرب الذی قد جهدنی و لیس له دواء إلا قلب و حمار و أذناه . قال له ابن آوى ما أیسر هذا, و قد عرفت بمکان جمار مع قصار* یحمل علیه ثیابه, وأنا آتیک به. ثم دلف* إلى الحمار , فأتاه و سلم علیه و قال له : ما لی أراک مهزولا ؟ قال : لسوء تدبیر صاحبی , فإنه لا یزال یجیع بطنی و یثقل ظهری , و ما تجتمع هاتان الحالتان على جسم إلا أنحلتاه* و أسقمتاه* . فقال له: کیف ترضى المقام معه على هذا ؟ قال: مالی حیله للهرب منه , فلست أتوجه إلى جهه إلا أضر بی إنسان , فکدَنی وأجاعنی.
قال ابن آوى: فأنا أدلَک على مکان معزول عن الناس لا یمر به إنسان, خصیب المرعى, فیع قطیع من الحمر ترعى آمنه مطمئنه.
قال الحمار : و ما یحبسنا عنها فانطلق بنا إلیها . فانطلق به نحو الأسد, وتقدم ابن آوى, و دخل الغابه على الأسد, فأخبره بمکان الحمار. فخرج إلیه و أراد أن یثب علیه, فلم یستطع لضعفه, و تخلص الحمار منه فأفلت هلعا*.فلما رأى ابن آوى أن الأسد لم یقدر على الحمار قال له: یا سید الأسباع أعجزت إلى هذه الغایه ؟ فقال له: إن جئتنی به مره أخرى فلن ینجو منی أبدا ً. فمضى ابن آوى إلى الحمار فقال له: ما الذی جرى علیک ؟ إن أحد الحُمر* رآک غریبا فخرج یتلقاک مرحَباً بک , و لو ثبتَ لآنسک و مضى بک إلى أصحابه .
فلما سمع الحمار ذلک, ولم رأى أسدا قط َ, صدَق ما قاله ابن آوى و أخذ طریقه إلى الأسد. فسبقه ابن آوى إلى الأسد و أعلمه بمکانه و قال له: استعدَ له فقد خدعته لک, فلا یدرکـنـَک الضعف فی هذه النوبه, فإن أفلت فلن یعود معی أبدا ً, و الفرص لا تصاب فی کل وقت.
فجاش جأش الأسد* لتحریض ابن آوى له, و خرج إلى موضع الحمار , فلما بصر به عاجله بوثبه افترسه بها , ثم قال: لقد ذکرت الأطباء أنه لا یؤکل إلا بعد الاغتسال و الطهور , فاحتفظ به حتى أعود , فآکل قلبه و أذنیه , و أترک لک ما سوى ذلک قوتــًا لک .
فلما ذهب الأسد لیغتسل عمد ابن آوى إلى الحمار, فأکل قلبه و أذنیه رجاء أن یتطیر الأسد منه فلا یأکل منه شیئا. ثم إن الأسد رجع إلى مکانه فقال لابن آوى: أین قلب الحمار و أذناه ؟ قال ابن آوى: ألم تعلم أنه لو کان له قلب یعقل به, و أذنان یسمع بهما لم یرجع إلیک بعدما أفلت و نجا من التهلکه ؟
*أجمه : الشجر الکثیف الملتف.
*ابن آوى: حیوان یشبه الثعلب, و الجمع بنات آوى.
* جهد: تعب.
* قصَار: الذی یغسل الثیاب.
* دلف: توجه \ سار.
* أنحل : أضعف .
* أسقم : أمرض .
* الهلع: شدَه الخوف.
* الحُمر: جمع حمار.
* جاش جأش الأسد : تحمسَ.
” لا تنصح الناس وتنس نفسک “
قال الفیلسوف: زعموا أن حمامه کانت تفرخ فی رأس نخله طویله ذاهبه فی السماء، فکانت الحمامه تشرع فی نقل العش إلى رأس تلک النخله، فلا یمکن أن تنقل ما تنقل من العش وتجعله تحت البیض إلا بعد شده وتعب ومشقه: لطول النخله وسحقها، فإذا فرغت من النقل باضت ثم حضنت بیضها، فإذا فقست وأدرک فراخها جاءها ثعلب قد تعاهد ذلک منها لوقت قد علمه بقدر ما ینهض فراخها، فیقف بأصل النخله فیصیح بها ویتوعدها أن یرقی إلیها فتلقی إلیه فراخها.
فبینما هی ذات یوم قد أدرک لها فرخان إذ أقبل مالک الحزین فوقع على النخله. فلما رأى الحمامه کئیبه حزینه شدیده الهم قال لها مالک الحزین: یا حمامه، ما لی أراک کاسفه اللون سیئه الحال?
فقالت له: یا مالک الحزین، إن ثعلباً دهیت به کلما کان لی فرخان جاء یهددنی ویصیح فی أصل النخله، فأفرق منه فأطرح إلیه فرخی. قال لها مالک الحزین: إذا أتاکِ لیفعل ما تقولین فقولی له: لا ألقی إلیک فرخی، فارقَ إلی وغرر بنفسک. فإذا فعلت ذلک وأکلت فرخی، طرت عنک ونجوت بنفسی.
فلما علمها مالک الحزین هذه الحیله طار فوقع على شاطئ نهر.
فأقبل الثعلب فی الوقت الذی عرف، فوقف تحتها، ثم صاح کما کان یفعل. فأجابته الحمامه بما علمها مالک الحزین. قال لها الثعلب: أخبرینی من علمک هذا? قالت: علمنی مالک الحزین. فتوجّه الثعلب إلى مالک الحزین على شاطئ النهر، فوجده واقفاً. فقال له الثعلب: یا مالک الحزین: إذا أتتک الریح عن یمینک فأین تجعل رأسک? قال: عن شمالی. قال: فإذا أتتک عن شمالک فأین تجعل رأسک. قال: أجعله عن یمینی أو خلفی. قال: فإذا أتتک الریح من کل مکان وکل ناحیه فأین تجعله? قال: أجعله تحت جناحی. قال: وکیف تستطیع أن تجعله تحت جناحک? ما أراه یتهیأ لک. قال: بلى: قال: فأرنی کیف تصنع? فلعمری یا معشر الطیر لقد فضلکم الله علینا. إنکن تدرین فی ساعه واحده مثلما ندری فی سنه، وتبلغن ما لا نبلغ، وتدخلن رؤسکن تحت اجنحتکن من البرد والریح. فهنیئاً لکن فأرنی کیف تصنع. فأدخل الطائر رأسه تحت جناحه فوثب علیه الثعلب مکانه فأخذه فهمزه همزه دقت عنقه. ثم قال: یا عدوی نفسه، ترى الرأی للحمامه، وتعلمها الحیله لنفسها، وتعجز عن ذلک لنفسک، حتى یستمکن منک عدوک، ثم أجهز علیه وأکله.
” فی التأنی السلامه وفی العجله الندامه “
قال الفیلسوف : زعموا إن المرأه ولدت غلاماً جمیلاً ففرح به أبوه . وبعد أیام حان لها أن تتطهر فقالت المرأه لزوجها : اقعد عند ابنک حتى أذهب إلى الحمام فأغتسل وأعود. وانطلقت إلى الحمام، وخلفت زوجها والغلام. فلم یلبث أن جاءه رسول الملک یستدعیه ولم یجد من یخلفه عند ابنه غیر ابن عرس – حیوان یشبه القط – داجن عنده کان قد رباه صغیراً ، فهو عنده عدیل ولده. فترکه الرجل عند الصبی وأغلق علیهما البیت وذهب مع الرسول.
فخرج من بعض أحجار البیت حیه سوداء فدنت من الغلام فضربها ابن عرس ثم وثب علیها فقتلها ثم قطعها وامتلأ فمه من دمها. ثم جاء الرجل وفتح الباب فالتقاه ابن عرس کالمبشر له بما صنع من قتل الحیه.
فلما رآه ملوثاً بالدم وهو مذعور طار عقله وظن أنه قد خنق ولده ولم یتثبت فی أمره ولم یتروى فیه حتى یعلم حقیقه الحال ویعمل بغیر ما یظن من ذلک ولکن عجل أبن عرس وضربه بعکازه کانت فی یده على أم رأسه فمات.
ودخل الناسک فرأى الغلام سلیماً حیاً وعنده أسود مقطع.
فلما عرف القصه وتبین له سوء فعله فی العجله لطم على رأسه. وقال: لینی لم أرزق هذا الولد ولم أغدر هذا الغدر ودخلت امرأته فوجدته على تلک الحال فقالت له: ما شأنک فأخبرها بالخبر من حسن فعل ابن عرس وسوء مکافأته له فقالت: هذه ثمره العجله فهذا مثل من لا یتثبت فی أمره بل یفعل أغراضه بالسرعه والعجله
داستان، بازآفرینش رویدادها و حوادثِ به ظاهر واقعی است، داستان واگویی و تکرار واقعیت نیست. داستان فراوردهای است تخیلی که در جهان خود واقعی نمایانده میشود.[۱]داستان یا قصه به نثری گفته میشود که روایتی تخیلی در آن نقل شود. داستان شامل انواع رمان، داستان کوتاه، داستانک و داستان فیلمی / عکسی است. از ابر متنها هم در داستانهای امروزی استفاده میشود.[۲] داستان از انواع ادبی است، شامل آثاری که از تخیل نویسنده خلق شده است و حوادث و شخصیتهای آن واقعیت ندارد.
یشهٔ واژه
واژهٔ داستان مرکب از دو بخش «دا» و «ستان» است که «دا» از ریشهٔ هندواروپایی: *dʰē-؛ ریشهٔ فارسی باستان و اوستایی: dā- (آفریدن، ساختن)؛ سنسکریت: dʰā- و فارسی میانه: dah- (آفریدن) و بخش «ستان» پسوند مکان و زمان است، بدین رو داستان؛ «جا» و «گاهِ» آفریدن است. (واژهٔ story در انگلیسی برگرفته از history و histoire
(تاریخ) است)انواع داستانها
داستان کوتاه
داستان کوتاه گونهای از ادبیات داستانی است که نسبت به رمان یا داستان بلند حجم کمتری دارد و نویسنده در آن برشی از زندگی یا حوادث را مینویسد درحالی که در داستان بلند یا رمان، نویسنده به جنبههای مختلف زندگی یک یا چند شخصیت میپردازد و دستش برای استفاده از کلمات باز است. به همین دلیل ایجاز در داستان کوتاه مهم است و نویسنده نباید به موارد حاشیهای بپردازد.
داستان بلند
داستان بلند به گونهای از داستانها گفته میشود که خصوصیات رمان و داستان کوتاه را هر دو در خود داشته باشد. در داستان بلند درست مانند داستان کوتاه معنا از اهمیت بالایی برخوردار بوده و فشردگی معنایی وجود دارد. همچنین شخصیتها و زمان پیوسته در حرکت هستند، تمامی شخصیتها به صورتی هماهنگ در جهت تصویر معناهای اصلی داستان نقش آفرینی میکنند و پیرنگ نیز از استحکام و انسجام بالایی برخوردار است. حال اینکه داستان بلند همچون رمان، شخصیتها را گسترش نمیدهد و اما موضوع نیز بیشتر از وضعیتی که در داستان کوتاه دارد در آن گسترده میگردد. پرورش شخصیت و معنا در داستان بلند بیشتر از داستان کوتاه صورت میپذیرد و تا اندازهای به خصوصیات رمان نزدیک میشود.
رمان
رُمان متنی روایتگر و داستانی است که در قالب نثر نوشته میشود. در قرن هجدهم کلمهٔ «رمان» بیشتر برای اشاره به قصّههای کوتاه در مورد عشق و توطئه به کار میرفت. در ۲۰۰ سال اخیر رمان تبدیل به یکی از مهمترین اشکال ادبی شدهاست. کلمهٔ «رمان» از زبان فرانسوی وارد زبان فارسی شدهاست. رمان در فارسی قالب ادبی مدرنی به شمار میرود. یعنی رمان در ادبیات فارسی، دیگر به معنای پیشین نیست و در معنای مدرن آن زیرمجموعه داستان طبقهبندی میشود.
داستانک
داستان فلَش، داستانک یا داستان کوتاه کوتاه قالبی در داستاننویسی است که در چند خط یا حداکثر یک صفحه نوشته میشود و در پی یک کشف ضربهزننده است. این کشف میتواند غافلگیر کردن خواننده و ایجاد شوک، شوخی یا نمایش لحظهای زیبا باشد. در فارسی میتوان آن را «داستان ناگهان»، «داستان لحظه»، و «داستان آنی» ترجمه کرد.
داستان فیلمی / عکسی
این گونه داستانها برای اولین بار در سایتهای اشتراک ویدئو همانند آپارات، یوتیوب، … به وجود آمدند. در این داستانها از شخصیتهای درون فیلمها، انیمیشنها و در مواردی بازیها استفاده میشود و به گونهای کمیکهای امروزی را به وجود آوردهاند. عکس یا فیلم در این گونه داستانها پیش زمینه قرار میگیرد که در آن شخصیت داستان وجود دارد و دیالوگ این شخصیت به صورت زیرنویس در ویدئو نوشته میشود سپس مجموعهای از این فیلمهای ادیت شده یا عکسها داستان را با زیرنویسی که دارند بیان میکنند. معمولاً در این گونه داستانها از موسیقی ترجیحاً هماهنگ با داستان استفاده میشود تا هیجان بیشتری بر انگیزاند. این کس دست نوع داستان با وجود نوپا بودن به سرعت میان نوجوانان رواج پیدا کرد. مولد اصلی این سری داستانها در ایران به خصوص در سایت آپارات، پگاه خسروی (آرمانا) بود.[نیازمند منبع] هم اکنون داستانهای زیادی بر این اساس ساخته شدهاند و طرفداران خود را دارند.