راهاندازی انجمن مترجمان زبان عربی و فارسی
به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) به نقل از روابط عمومی بنیاد سعدی، با همکاری رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و جمعیت مترجمان عراق و مجموعهای از اساتید زبان فارسی و زبان عربی در دانشگاههای عراق، انجمن مترجمان زبان عربی و فارسی تشکیل شد.
جمعیت مترجمان زبان عربی و فارسی براساس قانون شماره ۱۲ سال ۲۰۱۰ میلادی نزد اداره سازمانهای غیردولتی عراق ثبت شد. در اساسنامه این جمعیت هدف اصلی از تأسیس آن اینگونه قید شده است:
«جمعیت مترجمین زبان عربی و فارسی با تأکید بر اینکه زبان و ترجمه نقش بسیار مهمی در توسعه پیوندها و روابط میان ملتها و تمدنها داشته و با توجه به نیاز ملموس به تأسیس نهادی خاص برای پرداختن به موضوع ترجمه زبان فارسی و عربی که اساتید، مترجمان و افراد علاقهمند به موضوع ترجمه را دربرگیرد و همچنین، تلاش در راستای گسترش تعاملات فرهنگ ایرانی و عربی با توجه به پیوندهای عمیق فرهنگی و اجتماعی میان دو ملت ایران و عراق و تبادل تجربیات در حوزههای علمی و ترجمه، جمعیت مترجمین زبان فارسی و عربی توسط جمعی از اساتید دانشگاههای عراق با همکاری جمعیت مترجمین عراق تاسیس شد. جمعیت مترجمان زبان عربی و فارسی در راستای اجرای فعالیتهایی چون برگزاری دورههای تخصصی ترجمه ویژه مترجمین زبان فارسی در کشور عراق، ترجمه آثار فاخر زبان فارسی به زبان عربی و بالعکس، توانمندسازی مترجمان زبان فارسی در کشور عراق، ایجاد ارتباط با جمعیتهای ترجمه در جمهوری اسلامی ایران و … گام برخواهد داشت.»
—
صنعت و هنر ترجمه یا برگردان کار درک و تفسیر موضوعات، معانی، و مفاهیم پدید آمده در یک زبان (زبان مبدأ)، و سپس انتقال، معادلیابی و بازسازی آنها در زبانی دیگر (زبان مقصد) را بر عهده میگیرد.
مترجمان کمتجربه در این فنّ ظریف، ممکن است براین باور باشند که در زبان و ترجمه، درست همانند علمی دقیق، میتوان هر واژه و مفهومی را هم به طور دقیق تعریف و درک کرد، و هم آنها را به شیوهای شفاف با پیوندهای متقابل و کاملاً ثابت، از دو حوزهٔ زبانی متفاوت به هم اتصال داد. هر چند چنین برخوردی ممکناست در مورد زبانهای برنامهنویسی رایانهای و زبانهای ماشینی دیگر (همچون هوش مصنوعی) تا اندازهای میسّر باشد، در خصوص زبانهای طبیعی انسانی دور از واقعیّت و امکان است.
بیشتر این پیچیدگیها به طبیعت و نقش بیهمانند زبان در تمامی تجربهها و فرایندهای حیات انسانی چه در سطوح فردی و شخصیتی، و چه در ترازهای اجتماعی و فرهنگی بازمیگردد.
کت فورد ترجمه را چنین تعریف کردهاست:
جایگزینی مواد متنی یک زبان با مواد متنی برابر، در زبان دیگر.
ترجمه به بیان رومن یاکوبسن:
ترجمه یا واقعیت تازهٔ ادبی صرفاً رابطهٔ بینامتنی با شعر یا اثر قبلی دارد.
عوامل بسیاری در تبلور معنایی یک متن دخالت دارند و در درک مطلب یک متن، یعنی شناسایی دقیق این عوامل از جانب مخاطب. گاه ممکن است معنای متکلم و معنای مخاطب با هم تفاوت داشته باشد. یعنی آنچه مورد نظر متکلم است با آنچه مخاطب برداشت میکند، فرق داشته باشد یا مخاطبان معانی متفاوتی را از یک متن برداشت کنند. این امر بیان کننده این مطلب است که عوامل بسیاری درداد و ستدهای زبانی حاکماند که متون و ابزارهای نظام زبان (صداها، دستورها و واژگان) تنها یکی از آنها هستند.