بیتوته: اِسهال وضعیتی است که در آن فرد بیمار دست کم سه بار در روز دفع مدفوع روان یا مایع دارد. این حالت می‌تواند چند روز به طول بیانجامد و موجب کم آبی بدن می‌شود که در پی از دست دادن مایعات رخ میدهد.
نشانه‌های کم آبی معمولاً با از بین رفتن کشش طبیعی پوست و تغییر در شخصیت آغاز می‌شود. این وضعیت می‌تواند پیشروی کند و در حالات حادتر منجر به کاهش ادرار، رنگ‌پریدگی، ضربان سریع قلب، و کاهش در پاسخگویی شود. ولی مدفوع روان اما بدون آب در کودکانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند می‌تواند طبیعی باشد.
عمده‌ترین دلیل اسهال عفونت روده‌ها است که ممکن است در پی این شرایط به وجود بیاید: ویروس، باکتری، انگل یا وضعیتی که به عنوان اسهال و استفراغ شناخته می‌شود. این آلودگی‌ها معمولاً از طریق غذا یا آبی حاصل می‌شوند که آلوده به مدفوع شده‌اند یا مستقیماً از فردی منتقل می‌شوند که به این بیماری آلوده شده است. این بیماری را می‌توان به سه دسته تقسیم‌بندی کرد: اسهال آبکی کوتاه مدت، اسهال خونی کوتاه مدت، و اگر به مدت بیش از دو هفته ادامه یابد، به عنوان اسهال پایدار شناخته می‌شود
داروهای گیاهی برای درمان اسهال
بومادران
بومادران یکی از گیاهان دارویی بسیار باارزش است که دارای خواص نسبتاً زیادی است. ازجمله خواص اصلی آن، اثرات ضداسپاسم، ضدنفخ، ضدورم (ضدالتهاب)، مقوی معده، صفراآور و برطرف کردن بی‌اشتهایی است. مصرف خوراکی آن جهت برطرف کردن مشکلات روده‌ای – معده‌ای ازجمله اسهال و دل‌درد بسیار موثر است. بومادران سالیان دراز در طب عوام به‌عنوان بندآورنده خونریزی ازجمله هموروئید و قاعدگی مصرف می‌شود. اثر بندآورنده خون این گیاه را مربوط به آلکالوئید آکی‌لتین می‌دانند که باعث کاهش زمان انعقاد می‌شود. بومادران در مشکلات پیش‌قاعدگی (PMS) باعث منظم شدن قاعدگی، کاهش خونریزی ماهیانه و کاهش درد می‌گردد. اثر دیگر آن بهتر نمودن جریان گردش خون بوده و به‌عنوان یک داروی ضد ترومبوز مغزی و شریانی می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد. همچنین تقویت رگ‌های واریسی از دیگر آثار خوب این گیاه است. اثر ضد میکروب قوی و کاهش پرفشاری خون بومادران نیز مکرراً گزارش شده است. از اثرات دیگر آن می‌توان خاصیت ضد حساسیت آن را ذکر نمود. همچنین می‌توان به‌عنوان یک گیاه معرق آن را در سرماخوردگی مصرف نمود.
احتیاط:
بهتر است در زمان حاملگی و شیردهی از این گیاه استفاده نشود.
طریقه و مقدار مصرف:
مقدار ۲ تا ۴ گرم از سرشاخه‌های گل‌دار را با حدود یک لیوان آب به مدت ۱۰ دقیقه می‌جوشانیم؛ سپس صاف کرده و پس از سرد شدن میل می‌شود. این مقدار مصرف را می‌توان بین یک تا سه بار در روز (هنگام صبحانه، ناهار، شام) تکرار کرد. جوشانده حاصل بسیار تلخ است و می‌توان آن را با نبات یا عسل تا حدی تغییر مزه داد.
نمک
نمک حاوی سدیم است که یک الکترولیت است که می تواند برای جلوگیری از کم آبی ناشی از اسهال و استفراغ استفاده شود. به علاوه، نمک در مبارزه با عفونتها به حفظسطح pH دستگاه گوارش کمک میکند.اضافه کردن ۱ قاشق چای خوری نمک به ۱ لیتر و یا ۴ فنجان آب فیلتر شده.سپس ۲ قاشق غذاخوری شکر اضافه کنیددر فواصل زمانیکوتاه در طول روز بنوشید.
دارچین
دارچین مقوی معده، ضد نفخ و ضد اسهال است. همچنین از آن به‌عنوان معطر کننده در ادویه‌جات استفاده می‌شود.
طریقه و مقدار مصرف:
روزانه می‌توان ۴-۲ گرم از پودر دارچین استفاده کرد. استفاده از اسانس آن، روزانه بین ۲/۰-۵ ۰/۰ گرم بلامانع است. دارچین به‌صورت دیگر و به شرح زیر نیز مصرف می‌شود.
دم‌کرده: به ۲ تا ۴ گرم از پودر دارچین یک لیوان آب جوش اضافه نموده و ۲۰ دقیقه به حال خود می‌گذاریم. بهتر است درب ظرف بسته باشد و یا پارچه‌ای روی آن قرار دهیم. سپس صاف کرده و صاف‌شده را میل می‌کنیم. دم‌کرده برای درمان اسهال، ضعف کلیه و حالات سرماخوردگی مفید است.
احتیاط:
استفاده آن در زمان شیردهی، مطالعه نشده است، لذا بهتر است در زمان شیردهی مصرف نشود.
موارد منع مصرف:
در زمان حاملگی، وجود زخم‌های گوارشی و وجود تب‌های با منشأ ناشناخته نباید مصرف شود.
زنجبیل
زنجبیل درمان بسیار موثر برای درمان اسهال و استفراغ به دلیل ضد باکتری، ضد ویروسی، ضد التهابی و آنتی اکسیدانی آن است. این می تواند به پیشگیری و درمان عفونتمعده منجر شود، و فراوانی علائم مانند مدفوع آبکی، تهوع، استفراغ و گرفتگی عضلات شکم نیز کاهش می دهد. اضافه کردن ۱ قاشق چای خوری از ریشه زنجبیل تازه خرد شده به ۱ فنجان آب جوش. به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه. ، اضافه کردن جرعه ای عسل به این چای. نوشیدن این چای تسکین دهنده ۲ یا ۳ بار در روز تا زمانی که احساس می کنید حالتان بهتر است. شما همچنین می توانید زنجبیل تازه را آماده و چند بار در روز آن را بنوشید. حتی می توانید یک تکه کوچک ریشه زنجبیل تازه یا کپسول زنجبیل رابرای درمان اسهال و استفراغ بجوید.
توجه: افراد دارای فشار خون بالا باید از زنجیبل استفاده نکنند.
انقوزه
سرشار از خواص آنتی اکسیدانی، ضد باکتری و ضد ویروس است، انقوزه با ویروس ها و باکتری ها مبارزه کرده و در نتیجه علائم اسهال و استفراغ را کاهش میدهد و تاثیرش سریع است. به علاوه، این ادویه به هضم غذا کمک کرده و سبب و تقویت دستگاه گوارش می شود یک دوم قاشق چای خوری پودر انقوزه را به یک لیوان آب گرم اضافه کرده خوب هم بزنید.دو بار در روز به مدت چند روز استفاده کنید.برای جلوگیری از اسهال و استفراغ و سایر مشکلات گوارشی، کمی انقوزه به ادویه کاری و مواد غذاییروزانه اضافه کنید.
ریحان
ریحان، که دارای خواص ضد اسپاسم است همچنین داروی خوبی برای اسهال و استفراغ. این می تواند معده را قوی تر کند و از بسیاری از بیماری های اسهال و استفراغ جلوگیری کند.
مخلوط مقدار مساوی از آب ریحان و آب ریشه زنجبیل ۲ یا ۳ بار در روز برای کاهش درد معده.
همچنین می توانید ۱۰ تا ۱۵ برگ ریحان را در یک فنجان آب جوش بریزید.
همچنین می توانید چای ریحان را روزانه با عسل چند بار مخلوط کنید.