هنجارگریزی چیست

هنجارگریزی چیست

هنجارگریزی (به انگلیسیdeviation ) یکی از مهم ترین شگردهایی است که برای برجسته سازی زبان و آشنایی زدایی در اشعار مورد استفاده جمع کثیری از شاعران قرار گرفته است.
هنجارگریزی انواع مختلفی دارد
هنجارگریزی واژگانی یکی از شیوه هایی است که شاعران از طریق آن زبان خود را برجسته می سازند در این نوع هنجارگریزی واژگان جدید در زبان ادبی شکل می گیرد و اساس ساخت واژه های تازه بر حسب قواعد دستور و زبان هنجار است که طبیعتا عالمانه خواهد بود و برقراری ارتباط به آسانی انجام می پذیرد.
هنجارگریزی زمانی یکی از شیوه های هنجارگریزی کاربرد واژ] هایی با ساخت کهن در شعر است این واژه ها در زبان معیار جایگاهی ندارند و چون متداول نیستند معمولا مرده به شمار می روند به این هنجار گریزی باستان گرایی گویند.
هنجارگریزی نحوی: مجموعه قواعد و قوانین ترکیب واژ] ها (نحو) این امکان را به اهل زبان می دهد تا جملات دستوری متنوعی تولید کند از این رو شاعر با بر هم زدن ساختار دستوری جمله ها زبانش را ممتاز می کند.

برای مطالعه بیشتر مقاله زیر را بخوانید: از اینجا دانلود کنید

بررسی انواع هنجارگریزی در اشعار سیمین بهبهانی
کی از مفاهیم مکتب صورت‌گرایی در بررسی متون ادبی، عنصر برجسته‌سازی است که با عناوینی چون هنجارگریزی و هنجارآفرینی (قاعده‌افزایی) بحث می‌شود. هنجارگریزی یکی از مؤثرترین روش‌های برجسته‌سازی زبان ادبی و آشنایی‌زدایی در شعر فارسی به شمار می‌رود. بدیهی است عدول از قواعد زبان معیار یا افزودن قواعدی بر آن، روشی بوده‌است که بیشتر شاعران معاصر ازجمله سیمین بهبهانی برای آفرینش شعر، و ایجاد تمایز سبکی در دو حوزۀ زبانی و موسیقایی از آن بهره گرفته‌اند. حال این پرسش مطرح می‌شود که آشنایی‌زدایی‌های شعر سیمین در دو حوزۀ مذکور چه تأثیری در میزان برجستگی و تشخص سبک شعر وی به نسبت با سایر اشعار معاصرانش داشته‌است؟ این پژوهش نشان می‌دهد که در اشعار سیمین، هنجارگریزی در مقایسه با قاعده‌افزایی، بسامد فراوان و چشمگیری دارد. در میان انواع مختلف هنجارگریزی، گونۀ معنایی ـ که مباحث علم بیان و بدیع معنوی است و جنبۀ تخیل را در شعر به اوج می‌‌رساند ـ بیش از انواع دیگرِ آن دیده می‌شود. در مقالۀ حاضر، سعی شده‌است تا فرایند هنجارزدایی و هنجارآفرینی‌ها در اشعار سیمین کاویده شود.

کلیدواژه‌ها

سیمین هنجارگریزی آشنایی‌زدایی برجسته‌سازی هنجارآفرینی موسیقی زبان ادبی

هنجارگریزی چیست

همچنین بخوانید: تحلیل گفتمان عرفانی حافظ