بازتاب پیامدهای استبداد در شعر احمد مطر
برای دانلود فایل کامل مقاله اینجا کلیک کنید
نویسنده
علی اکبر محسنی
عضو هیأت علمی
چکیده
بیتردید، کشورهای عربی خاورمیانه و بهویژه عراق، درحالیکه به لحاظ معادن نفت،گاز و دیگر ثروتهای خدادادی در زمرة کشورهای بسیار غنی جهان بهشمار میروند، از نظر اقتصادی و صنعتی، اوضاعی بسیار عقب‌مانده و بحرانی دارند. بهنظر می‌رسد این عقبماندگیها و نابسامانیهای اقتصادی و اجتماعی، یکی از مهمّترین عوامل بروز جنبش‌ها و خیزش‌های فراگیر اجتماعی و مردمی در این کشورهاست. بدیهی استکه خود این عقب‌ماندگیهایگوناگون نیز، ناشی از ساختار قدرت استبدادی و حکومت مطلقة سیاسی در این جوامع است؛ بنابراین، ساختار قدرت متصلّب و استبدادی، همچنین ریشه‌دار بودن سنّت در خاورمیانة عربی، بحرانهای عمیق و در نتیجه، پیامدهای ویرانگری را در عرصههای گوناگون زندگی مردم به وجودآورده‌است. شناخت این پیامدها و ریشههای مخرّبآن، میتواند برای دوستداران ادب سیاسی بسیار سودمند باشد. این پژوهش، با روشتوصیفی– تحلیلی و بر پایة تأمّل در آخرین دیوان احمد مطر، میکوشد تا ویرانگرترین پیامدهای استبداد؛ یعنی نهادینهشدن ترس و اندوه در جامعه، گسترش انفعال و یأس اجتماعی در مردم، ترویج نفاق و دروغ، انحراف زبان، بحران هویّت و در نتیجه عقب‌ماندگی اقتصادی و علمی و در نهایت، فروپاشی اجتماعی و فرهنگی جامعة عرب را از منظرشعر او مورد بررسی و تحلیل قرار دهد. بدیهی استکه دستاورد این نوشتار، موجب ارتقا و افزایش سطح آگاهی علاقهمندان به ادب سیاسی نسبت به ساختار قدرت مطلقة سیاسی در جامعة عرب و پیامدهای مهمّ آن از منظر شعر احمد مطرخواهد شد.
کلیدواژه ها
احمد مطر؛ شعر عربی معاصر؛ ادب سیاسی؛ پیامد استبداد
عنوان مقاله [English]
Reflection of Consequences of Despotism in the Poetry of Ahmad Matar
نویسندگان [English]
aliakbar mohseni
Faculty Member, Razi University
چکیده [English]
Arabic countries such as Iraq, for their possession of petroleum, natural gas and other natural resources are, undoubtedly, among rich countries. However, as far as industry, technology, and culture are concerned, they are lagging behind. This has given rise to uprisings and the continuous collapses of regimes in such countries. Recognizing cultural and political factors behind such backwardness, which is rooted in the monarchial structure of these countries, can lead to new illuminating experiences useful for those interested in political discourse. Among famous poets whose poetry might yield such knowledge is the Iraqi poet, Ahmad Matar. Studying his collection of poems reveals that, probably more than any other political poet, he has been able both to familiarize the addressee with the undemocratic political structure in Arabic countries and warn the reader of the consequences of such a structure for the individual and the community – consequences such as normalizing fear and sadness among the community, passivity and disappointment, spreading hypocrisy and insincerity, bringing about identity crisis and social and economic corruption.
کلیدواژه ها [English]
Ahmad Matar, Contemporary Arabic Poetry, Despotism, Cultural discourse
مراجع
الف. کتاب‌ها
1.آرنت، هانا. (1390). توتالیتاریسم. ترجمة محسن ثلاثی. چاپ سوّم. تهران: ثالث.
2. بشیریه، حسین. (1387). گذار به مردم سالاری. تهران: نگاه معاصر.
3. بوشه، راجر. (1385). نظریّه‌های جباریّت. ترجمة فریدون مجلسی. تهران: مروارید.
4. عایش، محمّد. (2006). احمد مطر شاعر منفی. بیروت: دارالیوسف.
5. کواکبی، عبدالرحمان. (1363). طبیعت استبداد. ترجمة عبدالحسین میرزای قاجار. قم: دفتر تبلیغات قم.
6. مطر، احمد. (2011). الأعمال الشعریّة الکاملة. القاهره: دارالحیاة.
7. هال، استوارت. (1386). غرب و بقیّه. ترجمة محمود متّحد. تهران: آگاه.
ب. مقاله‌ها
8. حسینی، حسن. (1367). «احمد مطر شاعر خندههای تلخ». مجلة کیهان فرهنگی. شمارة 49 (به نقل از «الوطن العربی». سال نهم. شمارة 431. 1985. ص 54.
ج. سایت‌ها
9. آزمندیان، علیرضا. (بی‌تا). «بحران هویّت چیست؟». قابل دستیابی در سایت: www.seemorgh.com
10 . پناهنده، هومن. (1368). «زبان مغالطه‌آمیز». قابل دستیابی در سایت «باشگاه‌اندیشه»www.bashgah.net
11. داورى اردکانى، رضا. (1376). «شاعران در زمانة عسرت». قابل دستیابی در سایت «باشگاه‌اندیشه» www.bashgah.net
12. زمانیان، علی. (1389). «زبان آلودة سیاست». قابل دستیابی در سایت فرهنگی «نیلوفر» neeloofar.org
13. مطر، احمد. (2004). نشریّۀ «الرایة». قطر. ص: 4. www.raya.com