نگاهی به ادبیات از دیدگاه زبان شناسی

نگاهی به ادبیات از دیدگاه زبان شناسی
نویسندگان

مسعود دهقان ۱ بهناز وهابیان ۲

۱ گروه زبان شناسی دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

۲ دانشجوی دکتری زبان شناسی و مدرس زبان در دانشگاه گنجنامه، همدان، ایران
برای دانلود فایل کامل مقاله اینجا کلیک کنید
چکیده
هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی و خوانش استعاره‌های بکار‌رفته از دیدگاه زبان‌شناسی در اشعار شاملو‌ و بهار‌، شعرای معاصر، بوده که یکی دارای شعر نو و دیگری دارای شعر سنتی است. همچنین تحلیل و خوانش داده‌ها بر اساس رویکرد شناختی و به طور ویژه انگارۀ نظریۀ آمیختگی مفهومی (انگارۀ نام) فوکونیه و ترنر (۲۰۰۲،۱۹۹۸،۱۹۹۴) انجام گرفته که هدف آن، فراهم‌سازی یک الگوی شناختی عام برای معناسازی و پیدایش مفاهیم نو است. در انگارۀ نام نه تنها در دو قلمرو مبدأ و مقصد به استعاره پرداخته می‌شود، بلکه به حوزۀ سومی در پدید‌آمدن آن مفهومی‌سازی ذهنی مخاطب که از نگاشت دو حوزۀ مبدأ و مقصد به دست آمده است اشاره دارد. ماهیت انجام این پژوهشِ کیفی، توصیفی-تحلیلی است که در آن به دلیل محدودیتِ حجم مقاله، نگارندگان به گونه‌ای تصادفی به بررسی برخی از استعاره‌ها با استفاده از انگارۀ نام در اشعار شاملو و بهار پرداخته‌اند. نتایج نشان داد که استعاره‌ها و ترکیبات بکار‌رفته در این مجموعۀ اشعار با استفاده از روش ادغام، ترکیب و تکمیل، فضاهای جدیدی را به وجود آورده است، یعنی علاوه بر دو حوزۀ مبدأ و مقصد، فضای نوپدید دیگری ساخته شده است، به گونه‌ای که شاملو و بهار در اشعار خود از انگارۀ استعارۀ مفهومی (انگاره‌ی اسم) لیکاف و جانسون (۱۹۸۰) فراتر رفته و از انگارۀ نام بهره گرفته‌اند. یافته‌ها حاکی از آن است که استعاره‌های به‌کار‌رفته در این اشعار از نوع شبکۀ دو‌ساحتی هستند. بررسی‌ها نشان داد که بهار و شاملو به ترتیب از استعارۀ یأس و استعارۀ امید در اشعارشان استفاده کرده‌اند.

کلیدواژه‌ها

زبان‌شناسی شناختی‌ انگارۀ نام قلمرو مبدأ و مقصد شعر
A Look at Literature from The Perspective of Linguistics

منبع

ادبیات از دیدگاه زبان شناسی