جمع بستن واژه های فارسی با دستور زبان عربی
یکی دیگر از آسیب هایی که زبان فارسی را تهدید می کند به کار گیری دستورهای دیگر زبانها به جای دستور زبان فارسی است که هرچند از روی نا آگاهی انجام می پذیرد و به کار می رود اما آرام آرام به نوشتارهای رسمی و دولتی و نامه ها و نگاشته ها و روزنامه ها نیز راه یافته است .جدای از درون شدن واژه های بیگانه که خود نیز میتواند آسیب های فراوانی برای زبان میهنی فارسی داشته باشد به کاربردن دستورهای زبانهای دیگر میتواند کمر زبان فارسی را بشکند.
چندی است که در نوشتارهای گوناگون دیده میشود که واژه های فارسی را با دستور زبان عربی جمع میبندند و دستور زبان فارسی را نادیده گرفته و به آسانی و بدون هیچ پروایی دستور زبان بیگانه را به جای دستور زبان فارسی جایگزین میکنند . بی تردید شما نیز اینگونه نادرستی ها را فراوان در نوشته های گوناگون دیده اید . برای نمونه دیده میشود که واژه های فارسی ای همچون ” استاد ” و “فرمان” را به جای آنکه به گونه “استادان” و “فرمانها” جمع ببندند با بهره جویی از دستور زبان عربی به گونه ” اساتید ” و ” فرامین ” جمع می بندند.این شیوه جمع بندی از هر نگر که بنگریم نادرست است .به این دلیل که اگر یکی از این دو واژه را به یک عرب زبان نشان دهیم, خواهد دید که یک واژه بیگانه را با دستور زبان خودش جمع بسته اند پس تنها شاید دستور جمع بستن آن را بشناسد و خود واژه را در نخواهد یافت . حال اگر این واژه را به یک فارسی زبان که از دستور زبان فارسی پیروی می کند نشان دهیم وی نیز آن را در نمیابد چرا که واژه برایش آشناست ولی پس از جمع بستن با دستور عربی دیگر آن را درنخواهد یافت . جدای از این دو نادرستی که اشاره شد با به کاربردن این شیوه جمع بستن و نگاشتن بزرگترین گزند و آسیب به “دستور زبان فارسی” که همانا ستون زبان است وارد خواهد شد . در زیر چند نمونه دیگر ازین نادرستی ها را می آورم :
نادرست: پاکات (ویژۀ مناقصه)، پیشنهادات، گزارشات، سفارشات، شُعَب {بانک}، بازرسین
درست: پاکت‌ها، پیشنهادها، گزارش‌ها، سفارش‌ها، شعبه‌ها،بازرس ها
در واژه های بالا می بینیم که به جای بهره برداری از نشانه های جمع فارسی” ان ” و “ها” با پیروی از دستور زبان عربی از نشانه های جمع عربی” ات ” و “ین” برای جمع بستن واژه ها استفاده شده است که نادرست است. بهره جویی از نشانه جمع “جات” که در واژه های “سبزیجات” یا ” شیرینیجات” به کار میرود نیز به عنوان نشانهٔ جمع در زبان فارسی پسندیده نیست و باید از آن خوددداری کرد.
نویسنده : مهدی زیدآبادی نژاد (گروه نویسندگان مهرمیهن)