ابتهال به چه معناست و معروف ترین مبتهلان جهان اسلام چه کسانی هستند
یکی از قالب های انشاد دینی که مبتنی بر ارتجال است و به صورت دعا و تضرع اجرا می شود.
بتهال اما در اصطلاح اهل موسیقی، نوعی سبک هنری و نغمه سرایی است که با حالتی خاشعانه و گریه آلود و بدون همراهی آلات موسیقی اجرا می شود.
این قالب بیشتر برای راز و نیاز با خدا، مدح اولیای دین، اشعار و سروده هایی با درون مایه دینی و عرفانی به کار گرفته می شود.
از مشهورترین مبتهلان جهان عرب، شیخ طه الفشنی و محمد نقش بندی، نصر الدین طوبار، محمد عمران و از میان قاریان ایرانی استاد محمود لطفی نیا، سعید طوسی و… را می توان نام برد.
در کشور اسلامی سوریه از دیر باز تاکنون همواره رسم بر این بوده است که قبل از فریضه نماز و پس از اذان، قاری و اذان گو، به سبک ابتهال صلواتی خاص بر پیامبر اکرم(ص)و ال طاهر او فرو می فرستد.
این ابتهال خاص از برخی از مشاهیر قاریان جهان اسلام، مانند استاد عبدالباسط محمد عبدالصمد، مصطفی اسماعیل محمد المرسی، محمد صدیق منشاوی و…نیز به یادگار مانده است.
آنچه می شنوید یکی از ابتهالات گوش نواز و زیباست که از حنجره طلایی شیخ القراء مصر مرحوم عبدالباسط محمد عبدالصمد تراویده است.
ابتهال در دعاء به معنای باز کردن دو دست و آوردن بازوها در برابر صورت یا بالا بردن به سمت آسمان روبروی قبله است.
ابتهال نشان دهنده خشوع و فروتنی در زمان دعاء است و با گریه و اشک ریختن همراه است.
ابتهال در دعاء یکی از آداب دعاء به شمار می رود که نقش زیادی در مستجاب شدن دعا دارد.
روى محمد بن مسلم و زرارة عن الامام جعفر بن محمد الصادق عليه السلام أنهما سئلاه عليه السلام عن كيفية الابتهال فقال: ” … وَ الِابْتِهَالُ أَنْ تَمُدَّ يَدَيْكَ جَمِيعاً” 1.
و عن الإمام جعفر بن محمد الصادق عليه السلام: “… وَ أَمَّا الِابْتِهَالُ فَرَفْعُ يَدَيْكَ تُجَاوِزُ بِهِمَا رَأْسَكَ” 2.
و عن محمد بن مسلم عن الامام جعفر بن محمد الصادق عليه السلام أنَّهُ قال: … وَ الِابْتِهَالُ تَبْسُطُ يَدَيْكَ وَ ذِرَاعَيْكَ إِلَى السَّمَاءِ، وَ الِابْتِهَالُ حِينَ تَرَى أَسْبَابَ الْبُكَاءِ” 3.
و عنه عليه السلام في رواية أخرى: ” … هَكَذَا الِابْتِهَالُ، وَ مَدَّ يَدَهُ تِلْقَاءَ وَجْهِهِ إِلَى الْقِبْلَةِ، وَ لَا يَبْتَهِلُ حَتَّى تَجْرِيَ الدَّمْعَةُ”.
ابتهال در لغت :
دعا و زاری . زاری کردن . اخلاص ورزیدن در دعا. تضرع . ضراعت . ضرع . استکانت :
کم نمیکرد از دعا و ابتهال
کرد اجابت مستعان ذوالجلال .
مولوی .
منابع: واژه یاب