تأکید در زبان عربی

تأکید در زبان عربی

تأکید تابعی است که برای مؤکّد گردانیدن و تقریر متبوع خود ذکر می شود و از سهو و اشتباه جلوگیری می کند.

مانند:

«جاء سعیدٌ سعیدٌ» یا «جاء سعیدٌ نفسه».

که در مثال فوق «سعید» و «نفس» تأکیدی برای کلمه ما قبل خود می باشند.

تأکید بر دو قسم است:

لفظی- معنوی

در تأکید لفظی اغلب لفظ عیناً تکرار می شود.

مانند: «جاء علیٌّ علیٌّ» (در تأکید اسم) / اکرمت أکرمتُ علیّاً (در تأکید فعل) / قلت: نعم نعم (در تأکید حرف) / ما أدرئک ما یوم الدین ثمّ ما ادرئک ما یوم الدین (در تأکید جمله که بیشتر با «ثمّ» همراه است) / رغبتُ فیه فیه (در تأکید شبه جمله).
در تأکید معنوی، پس از کلمات مؤکد، اسم های مخصوصی آورده می شود. این کلمات عبارتند از: نفس و عین

(این دو کلمه توهّم افزوده شدن کلمه ای را بر مؤکّد می زداید مانند: «جاء زید نفسه» یعنی خود زید آمد. در این مثال با آوردن «نفسه» مفهوم این جمله ها «جاء زیدٌ خبره» و «جاء زید رسوله» از ذهن شنونده زدوده می شود).

کلمات «کلّ / جمیع / أجمع / عامه / کلا و کلتا» نیز کلمات تأکید هستند که توهم عدم شمول را برطرف می سازند.

نکات:

۱) در تأکید معنوی بیاد ضمیری ذکر شود که به مرکد برگردد و با آن مطابقت کند.

مانند: «جاء زیدٌ نفسه / جاء الرّجال کلّهم / جاء الهندات کلهنّ.

۲) ضمیر متصل مرفوعی با «نفس» و «عین» مؤکد نمی شود بلکه باید ضمیر منفصل مرفوعی میان این دو کلمه و ضمیر متصل قرار بگیرد.

مانند: «قوموا أنتم أنفسکم» یا «قوموا أنتم أعینکم».

۳) هرگاه مؤکد به واسطه ی «نفس» و «عین» مثنی یا جمع باشد، این دو کلمه نیز بر وزن أفعل جمع بسته می شوند.

مانند: «جاء الزیدان أنفسها یا أعینهما» و «جاءت الهندات أعینهنّ یا أنفسهنّ».

۴) گاهی اوقات پس از کلمه ی «کلّ» کلمه «أجمع» یا «جمعاء» نیز برای تقویت شمول در جمله وارد می شود.

مانند: «جاء الرّکب کلّه أجمع» / «جاء الرّجل کلّهم أجمعون» / «جاءت القبیله کلّها جمعاء» / «جاءت الهندات کلهنّ جُمَع».

البته گاهی کلمه «أجمع» و «جمعاء» مستقلاً نیز برای تأکید ذکر می شوند مانند: «جاء الجیشُ أَجمَعُ» و «جاء القوم أَجمعون» و «إنّ جهنّم لموعدهم أجمعین» (حجر / ۴۳)

تمرین: انواع تأکید را در آیات زیر ببینید:

– و لقد أریناه آیاتنا کلّها فکذّب و أبی (طه / ۵۶)

کلّها: تأکید معنوی بر «آیات»

– و لا یحزنَّ و یرضین بما آتیتهنّ کلهنَّ (احزاب / ۵۱)

کلهنَّ: تأکید معنوی بر «هنّ» ضمیر متصل به فعل

– قل فلّله الحجه البالغه فلو شاء لهداکم أجمعین (انعام / ۱۴۹)

أجمعین: تأکید معنوی بر «کم» ضمیر متصل به فعل

– فکبکبوا فیها هم و الغاوون و جنود إبلیس أجمعون (شعراء / ۹۵- ۹۴)

أجمعون: تأکید معنوی بر کلمات ما قبل

– فإیّاک إیّاک المراء فإنّه          إلی الشرِّ دّعاء و للشر جالب

إیّاک: تأکید لفظی

– أیا صاحب الذّنب لا تقنطنَ       فإنّ الإله روؤف روؤف

روؤف: تأکید لفظی

– و لا ترحلنّ بلا عُدَّهٍ                فإنَّ الطریقَ مخوفٌ مخوف

مخوف: تأکید لفظی

– و زمره العلم رأس الخلق کلّهم           و سائرُ الناس فی التمثیل أعضاء

کلّهم: تأکید معنوی بر «خلق»

همچنین بخوانید : قواعد موصوف و صفت عربی

دانلود و مشاهده فایل آموزش موصوف و صفت عربی (تصاویر انیمیشن جذاب)

تأکید در زبان عربی ( تأکید لفظی و معنوی ) انواع تاکید در عربی – قواعد عربی صرف و نحو