تأثیر حافظ بر غرب
حافظ در ادبیات غرب؛ مطالعه موردی تأثیر اشعار حافظ بر گوته
دانلود فایل کامل مقاله از اینجا
همچنین بخوانید: ترجمه تابوهای زبانی
نویسندگان
ناهید جعفری دهکردی ۱ مریم شهریار ۲ سارا فرجی ۳
۱ دانشجوی دکتری پژوهش هنر، دانشکده پژوهش‌های عالی و کارآفرینی دانشگاه هنر اصفهان
۲ کارشناس ارشد رشته مترجمی زبان انگلیسی دانشگاه غیر انتفاعی کرمان
۳ کارشناس ارشد نقاشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد
چکیده
زبان‌های انگلیسی، آلمانی، روسی و فرانسوی، مهم‌ترین زبان‌هایی بودند که اشعار حافظ بدان‌ها برگردانده شد. بسیاری از مترجمین، دست به برگردان‌های تحت اللفظی و مستقیم از اصل فارسی غزل‌ها زده و برخی نیز از زبان‌های واسطه استفاده کردند. هرچند به مرور ترجمه‌هایی قابل قبول از غزلیات پدیدار شدند، اما هیچ کدام نتوانستند ظرافت‌های ادبی موجود در آن‌ها را بیان نمایند. در زبان آلمانی، ترجمه هامر پورگشتال، مبنایی برای آشنایی بسیاری از ادبا با اشعار این شاعر شرقی شد. گوته شاعر و ادیب آلمانی با خواندن ترجمه این اشعار، انس عجیبی با آن‌ها برقرار کرد و تحت تأثیر این غزل‌ها، دیوانی از اشعار دل‌انگیز به نام «دیوان شرقیِ غربی» را سرود و به عنوان الحاقیه دیوان حافظ در غرب درآمد.
اولئاریوس، آدام. ۱۳۸۵ش، سفرنامه اولئاریوس، ترجمه از متن آلمانی و حواشی احمد بهپور، تهران: ابتکار نو.
حافظ. ۱۳۸۶ش، دیوان حافظ، به تصحیح عبدالرحیم خلخالی، چاپ هشتم، تهران: حافظ نوین و لوح دانش.
رستمی، محمد. ۱۳۹۰ش، ایران‌شناسان و ادبیات فارسی، چاپ نخست، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
رشیدی تبریزی، یاراحمد بن حسین. ۱۳۶۷ش، رباعیات خیام(طربخانه رشیدی)، به تصحیح استاد علامه جلال الدین همایی، چاپ دوم، تبریز: هما.
شفا، شجاع‌الدین. ۱۳۲۷ش، دیوان شرقی گوته؛ بهترین اشعار بایرن؛ بهترین اشعار لامارتین، مجموعه آثار تألیف و ترجمه شجاع‌الدین شفا، ج ۴، چاپ نخست، تهران: بی نا.
شفا، شجاع‌الدین. ۱۳۲۷ش، ایران در ادبیات فرانسه، مجموعه آثار تألیف و ترجمه شجاع‌الدین شفا، ج ۹، چاپ نخست، تهران: بی نا.
شهباز، حسن. ۱۳۷۱ش، تراژدی فاوست و زندگی‌نامه یوهان ولفگانگ فون گوته و معرفی آثار او، چاپ دوم، تهران: علمی.
مولانا. ۱۳۱۵ش، مثنوی معنوی، به تصحیح محمد رمضانی، تهران: کلاله خاور.
ولفسن، هری اوسترین. ۱۳۶۸ش، فلسفه علم کلام، ترجمه احمد آرام، چاپ نخست، تهران: الهدی.
هاشمی، الهام. ۱۳۹۴ش، تأثیر زبان و ادبیات فارسی بر نویسندگان شهیر روسیه با تأکید بر جایگاه حافظ در ادبیات روسیه، گزارش، شماره ۹۴۰۱، بهمن ماه.
هنرمندی، حسن. ۱۳۴۹ش، آندره ژید و زبان فارسی، تهران: انتشارات زوار.
مقالات
آذر، اسماعیل. ۱۳۸۹ش، «حافظ در غرب»، سالنامه حافظ پژوهی، دفتر ۱۳، شیراز: مرکز حافظ پژوهی، صص ۱۲- ۳۶٫
آذر، اسماعی و مریم برزگر. ۱۳۸۹ش، «تأثیرپذیری ادبیات اروپا و آمریکا از حافظ»، فصلنامه تحقیقات زبان و ادب فارسی، دوره دوم، شماره ۱، صص ۱۷- ۵۴٫
حدیدی، جواد. ۱۳۵۵ش، «حافظ در ادبیات فرانسه»، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی، سال دوازدهم، شماره چهارم، شماره پیاپی ۴۸، صص ۶۵۳-۶۷۱٫
سیدی، سیدحسن و سکینه صارمی‌گروی. ۱۳۹۲ش، «عشق، وطن و آزادی در اندیشه خلیل جبران و امین‌پور»، فصلنامه مطالعات ادبیات تطبیقی جیرفت، دوره ۷، شماره ۲۶، صص ۴۷- ۶۷٫
لؤلؤیی، پروین. ۱۳۹۵ش، «ترجمه‌های حافظ به انگلیسی»، فصلنامه مترجم، سال ۲۵، شماره ۶۰، صص ۷۵- ۸۱٫
وفایی‌فرد، زهره و میرجلال‌الدین کزازی. ۱۳۹۴ش، «مفهوم آزادی در اندیشه حافظ مولانا و تطبیق آن با تفکر اگزیستیانسیالیسم»، فصلنامه مطالعات ادبیات تطبیقی جیرفت، سال ۹، شماره ۳۳، صص ۵۱- ۶۹٫
تأثیر حافظ بر غرب