بازاریابی ضعف تاجران ایرانی در عراق : با توجه به موقعیت استراتژیک جغرافیایی، توانمندی‌های صنعتی و تولیدی ایران، جمعیت ۳۰ میلیون نفری و نقدینگی بالای کشور عراق، بهترین بازار خارجی برای صادرات تولیدات استان همین کشور است.
مشاور اسبق رایزنی بازرگانی سفارت‌جمهوری اسلامی ایران در بغداد گفت: عراق کشوری صرفاً مصرف‌کننده است که به دلیل کمبود انرژی، توان تأمین نیازهای بازار خود را ندارد و در آینده نیز این روند ادامه خواهد داشت. بنابراین با توجه به تحولات سیاسی و اقتصادی منطقه به ناچار بازار عراق دروازه‌های خود را به سوی کشورهای همجوار باز خواهد گذاشت.
احمد لتیباری بیان کرد: بررسی ۱۲ سال گذشته واردات به عراق نشان می‌دهد که تمام کشورهای همسایه برنامه‌ای جامع برای ورود و ثبات در این بازار داشته‌اند و استان همدان نیز به خاطر نزدیک بودن (فاصله حدود ۶۰۰ کیلومتر) می‌تواند سهم بزرگی از این بازار را از آن خود کند.
وی در ادامه کشور عراق را از نظر جغرافیایی، توریستی و مذهبی به ۳ اقلیم تقسیم کرد و گفت: اقیلم کردستان با ۳ استان و ۱۳ درصد جمعیت عراق ۱۷ درصد بودجه کل کشور را به خود اختصاص داده است، اقلیم سنی‌نشین نیز متشکل از استان‌های الانبار، تکریت، کرکوک، موصل و قسمتی از استان ویالی که تقریباً ۲۳ درصد از کشور عراق را تشکیل می‌دهد و با توجه به اشغال استان موصل و ناامنی‌های موجود به دلیل حضور گروه تروریستی داعش دارای اقتصادی فلج است و پیش‌نیازهای خود را از کشورهای عربی همسایه خود از جمله اردن و عربستان تأمین می‌کنند، بقیه آن به ۱۰ استان دیگر اختصاص دارد که ۶۵ درصد جمعیت عراق را تشکیل می‌دهند و دارای ترکیب جمعیتی غالباً شیعه و دارای ۴ مرز مشترک فعال با ایران هستند.
لتیباری افزود: این ۱۰ استان (بغداد، حله، دیوانیه، کوت، ناصریه، العماره، بصره، سماوه، کربلا و نجف) که از سطح امنیت نسبتاً بالایی برخوردار هستند و قسمت عمده بازار عراق را تشکیل می‌دهند، به خاطر مشترکات خود با ایران رغبت زیادی برای تأمین نیاز خود از کشور ایران دارند. اما متأسفانه تولیدکنندگان استان سهم شایان ذکری از این بازار را ندارند و بهره لازم از آن را نبرده‌اند.
وی گفت که شاید دلیل اصلی آن این است که تولیدکنندگان در عین اینکه متخصصین خوب و ارزشمندی در حوزه تولید هستند و محصولات باکیفیتی تولید می‌کنند اما توجه لازم را در بحث بازرگانی نداشته‌اند و عمدتاً فاقد واحد بازرگانی هستند که می‌توان با برداشتن گام‌هایی مؤثر و کم هزینه، راهبردی بازرگانی برای تولیدکنندگان و صنعتگران تعریف کرد تا بتوانند به بازار تأمین کشور عراق راه یابند.
لتیباری ، نخستین و موثرترین گام برای ورود به این بازار را سفر تجاری منظم و مشخص با هدف تجاری عنوان کرد و افزود: سفرهای مداوم و هدف‌دار منجر به شناخت نوع مصرف مصرف‌کنندگان عراقی می‌شود، اطلاعات جامعی در مورد کشورهای رقیب را به دست تولیدکنندگان می‌دهد و در شناسایی مشتری مورد اعتماد کمک شایانی می‌کند.
وی فرستادن بازاریابان خبره و مسلط به زبان عربی، ارسال کاتالوگ تصویری به زبان عربی درشت مشخص و واضح با قیمت‌های درج شده به دلار و اطلاع از وضعیت مرزی را از راهکارهای موثر دیگر برای ورود به بازار عراق عنوان کرد.
لتیباری گفت: روند ثبت شرکت با مالکیت ایرانی و ثبت بروز در کشور عراق که در حفظ حقوق مالی و معنوی تولیدکنندگان موثر باشد، اعطای نمایندگی انحصاری و غیر انحصاری در این کشور کاملاً قابل اجراست و می‌تواند به تجار همدانی کمک کند.
مشاور اسبق رایزنی بازرگانی سفارت جمهوری اسلامی ایران در بغداد ادامه داد: با توجه به اینکه بافت تجاری کشور عراق به گونه‌ایست که برای هر کالا، منطقه‌ای جغرافیایی در شهرها به عنوان بورس آن کالا شناخته می‌شود، دستیابی به خریداران عمده و کلی هر محصول امر دشواری نیست. بنابراین تجار ایرانی پس از نخستین سفر تجاری به راحتی می‌توانند تجار عراقی را برای بازدید از توان تولیدی خود در ایران گزینش و دعوت کنند، که این امر علاوه بر ایجاد اطمینان و اعتماد، گامی موثر در ایجاد انگیزه برای خریداران است.
لتیباری گفت: برای ورود به این بازار بزرگ می‌توان از ظرفیت رایزنی بازرگانی سفارت ایران در شهر بغداد و معافیت‌های اقتصادی در کنسولگری جمهوری اسلامی ایران در استان‌های نجف، کربلا و بصره نیز استفاده کرد و وظیفه ذاتی آنها هم کمک به تسهیل روابط تجاری با کشور عراق است، اطلاعات آنها نیز در سایت سازمان توسعه قابل دسترسی است.
وی راهکار دیگر ورود به بازار ۳۰ میلیون نفری عراق را شرکت در نمایشگاه‌های توانمندی‌ها که به صورت اختصاصی و بین‌المللی در جنوب و پایتخت عراق برگزار می‌شود دانست و گفت: شرکت در این نمایشگاه‌ها راهی جهت ارائه کالاهای استان در بازار عراق است که در این مورد نمایشگاه‌های اختصاصی – تخصصی مفیدتر و پرثمرتر است.
لتیباری بیان کرد: لازم است که مسئولان دولتی و مدیران بخش خصوصی نسبت به برگزاری نمایشگاه اختصاصی استان در جنوب عراق اقدام کنند.
وی در ادامه سخنانش گفت: جهت مؤثرتر شدن این گام‌ها، تولیدکنندگان می‌بایست بر دو موضوع قیمت و کیفیت تمرکز کنند و با ایجاد بانک اطلاعاتی از جغرافیای مصرف و نوع و قیمت کالاهای موجود در بازار و کاهش هزینه حمل و نقل، به بازار عراق راحت‌تر وارد شوند.
لتیباری افزود: با توجه به وجود نقدینگی بالا در بازار عراق عمده خریداران آن به صورت نقدی خرید می‌کنند که در این زمینه قراردادهای شفاف با ضمانت اجرایی می‌تواند با بهره‌گیری از شعب بانک‌های ایرانی در سطح کشور (مثل بانک ملی و کشاورزی (انعقاد پولی) و صرافی‌های معتبر دارای شریک تجاری در ایران تنظیم شود و تسریع امور مالی کالاها عمدتاً با وساطت این صرافی‌ها حین وصول کالا به پایانه‌های مرزی مشترک بین دو کشور انجام می‌گیرد.
در پایان مشاور اسبق رایزنی بازرگانی سفارت جمهوری اسلامی ایران در بغداد بیان کرد: عمده واردات کشور عراق مواد غذایی، مصالح ساختمانی، ماشین‌آلات صنعتی و خودروهای سواری است.
بازاریابی ضعف تاجران ایرانی در عراق