تأثیر ایرانیان در پیدایش علم عروض عربی

تأثیر ایرانیان در پیدایش علم عروض عربی
نویسنده
احمد امیدوار*
دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم
برای دانلود فایل کامل مقاله اینجا کلیک کنید
چکیده
دانشمندان قدیم عرب بر این باورند که علم عروض یک دانش محض عربی است و مبتکر آن خلیل­ابن­احمد می­باشد یا پیش از وی عرب­ها به اوزان شعری آشنا بوده ­اند؛ بدین­ترتیب به­ نوعی تأثیر عوامل بیرونی را نادیده­ گرفته­ اند. از جملۀ این عوامل بیرونی می ­توان تأثیر هندی­ها، یونانی­ها و ایرانی­ها را نام­برد. درحقیقت ایرانیان نیز در پیدایش این دانش سهیم ­بوده­ اند. این پژوهش به­ طور مستقل این موضوع را بررسی کرده و به این نتیجه رسیده­است که ایرانیان پیش از ابداع عروض عربی اشعار موزون زیادی ­سروده­اند و از قواعد وزن شعری برخوردار بوده­اند و خلیل­بن­احمد یا به­طور مستقیم از ایرانیان تأثیر پذیرفته­­است؛ چراکه در محیط زندگی وی، بصره و خراسان، فارس­زبانان­ زیاد بوده­اند؛ همچنین با دانشمندان ایرانی ازجمله ابن­ مقفّع ارتباط ­داشته است یا این­که به ­طور غیرمستقیم از آن­ها تأثیر ­پذیرفته ­است که در مقولۀ آموزش صنعت شعری توسط عرب­زبانان از ایرانیان و سرودن اشعاری بسان ایشان قابل بررسی­ است؛ همچنین شاعران عرب برخی از اوزان خاص شعر پارسی را اخذ ­کرده ­اند و خلیل به بررسی این اشعار و اوزان آنها پرداخته و در علم عروض معرفی­ کرده­ است.
کلیدواژه ها
وزن شعر؛ عروض عربی؛ عروض فارسی؛ خلیل ­ابن ­احمد؛ ابن­ مقفّع